Έφη Ζαχαροπούλου

Μετά από αρκετά χρόνια σε σχολεία της Αφρικής, αποσπάστηκα φέτος τον Ιανουάριο για πρώτη φορά, στο Πανεπιστήμιο του Γιοχάννεσμπουργκ. Εδώ λειτουργεί τμήμα Ελληνικών και Λατινικών Σπουδών, με μακρά ιστορία. Σε αυτό διδάσκονται τα εξής αντικείμενα : κλασικός πολιτισμός, αρχαία ελληνικά, νέα ελληνικά και λατινικά. Το τμήμα χωρίζεται σε τομέα Κλασικών Σπουδών και σε τομέα Νέων ελληνικών. Στον τομέα αυτό διδάσκεται η νεοελληνική γλώσσα, νεοελληνική λογοτεχνία, ιστορία από το Βυζάντιο ως και τη σύγχρονη Ελλάδα και πολιτισμός. Οι φοιτητές μπορούν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα του τμήματος για 3 χρόνια (αυτός είναι ο απαιτούμενος χρόνος σπουδών στα νοτιοαφρικανικά πανεπιστήμια). Επιπλέον, μπορούν να παρακολουθήσουν ένα ακόμη έτος ως Honours. Αυτό είναι προϋπόθεση για όσους αποφασίζουν να συνεχίσουν μεταπτυχιακές σπουδές. Στο τμήμα δίνεται η δυνατότητα για μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές. Μάλιστα τα πτυχία αυτά αναγνωρίζονται και από τον ΔΟΑΤΑΠ. Απ’ όσο γνωρίζω, είναι το μοναδικό τμήμα στην αφρικανική ήπειρο που παρέχει πλήρες πτυχίο, με πλήρες πρόγραμμα σε ελληνικές και κλασικές σπουδές και σε όλα τα επίπεδα.

5 Ιουνίου 2009

Για να παρακολουθήσει κάποιος τα μαθήματα του πρώτου έτους δεν προαπαιτείται γνώση της ελληνικής γλώσσας. Έτσι το επίπεδο των πρωτοετών φοιτητών είναι αυτό των αρχαρίων. Όμως, στο φετινό σχολικό έτος, για πρώτη φορά, τα νέα ελληνικά εντάχθηκαν στο σύστημα εξετάσεων για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας. Θεωρούνται δηλαδή τα ελληνικά ως δεύτερη ξένη γλώσσα επιλογής, η οποία πρέπει να διδάσκεται στη νοτιοαφρικανική δευτεροβάθμια εκπαίδευση, εφόσον επιλεγεί από κάποιους μαθητές, και ο βαθμός από την εξέταση σε αυτή τη γλώσσα συνυπολογίζεται για την είσοδο του μαθητή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αυτό σημαίνει ότι από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος (Ιανουάριος 2010) στο πρώτο έτος του Πανεπιστημίου θα υπάρχουν δύο επίπεδα για την ελληνική γλώσσα, αρχαρίων και προχωρημένων.
Αυτή τη στιγμή στον τομέα νεοελληνικών σπουδών, στα προπτυχιακά, είμαστε δύο διδάσκοντες. Η μία λέκτορας είναι ελληνικής καταγωγής, που έχει κάνει τις σπουδές της εδώ και έχει προσληφθεί και μισθοδοτείται από το Πανεπιστήμιο. Η άλλη είμαι εγώ, που είμαι και η μοναδική αποσπασμένη από την Ελλάδα. Βέβαια οι ανάγκες του τμήματος είναι πολλές και δεν επαρκούμε ως διδακτικό προσωπικό. Για το λόγο αυτό η περσινή προκήρυξη του ΥΠΕΠΘ αφορούσε δύο θέσεις, που όμως τελικά μόνο η μία πληρώθηκε. Ελπίζω ότι με την επαναπροκήρυξη της δεύτερης θέσης, θα ενισχυθεί το τμήμα με την παρουσία συναδέλφου από την Ελλάδα, απολύτως ζωτικής σημασίας για την καλή λειτουργία του τμήματος.
Στο επίπεδο των μεταπτυχιακών και διδακτορικών, υπεύθυνοι είναι οι καθηγητές του τμήματος, κ. Hendrickx (άριστος γνώστης και της νεοελληνικής γλώσσας) και κ. Wollmarans (ο οποίος δεν γνωρίζει νέα ελληνικά, κι ως εκ τούτου αναλαμβάνει μόνο φοιτητές που εκπονούν τις διατριβές τους στα αγγλικά ή στα αφρικάανς) και η δρ. Θέκλα Σανσαρίδου – Hendrickx. Αξιοσημείωτο να επισημάνω ότι το τμήμα θεωρείται από τα πρώτα του Πανεπιστημίου σε επιστημονικό έργο κι εννοώ με αυτό την παρουσία του σε επίπεδο έρευνας, πέραν της διδασκαλίας.
Οι φοιτητές μας είναι κατά κύριο λόγο Έλληνες τρίτης και τέταρτης γενιάς που θέλουν να ασχοληθούν περισσότερο με τον ελληνικό πολιτισμό. Στην πλειοψηφία τους είναι αγγλόφωνοι με ελάχιστη γνώση της ελληνικής. Η γνώση τους περιορίζεται σε κάποια ακούσματα από παππούδες και από τα ταξίδια τους στην Ελλάδα. Είναι όμως συγκινητικό το ενδιαφέρον τους να γνωρίσουν καλύτερα τη χώρα, που συνεχίζουν να θεωρούν πατρίδα τους, και τον πολιτισμό της. Κοντά σε αυτούς, υπάρχει κι ένα ποσοστό φοιτητών που δεν είναι ελληνικής καταγωγής και θέλουν να σπουδάσουν τα ελληνικά, κυρίως παρακινημένοι από την επαφή τους με την Ελλάδα στις διακοπές τους (κάποιοι έχουν επιλέξει ότι η Ελλάδα είναι ο τόπος στον οποίο θέλουν να ζουν όσο περισσότερο καιρό μπορούν) ή με Έλληνες που μένουν εδώ. Τέλος υπάρχει κι ένα μικρό ποσοστό ντόπιων φοιτητών που βλέπουν στην εκμάθηση των ελληνικών και κάποιες επαγγελματικές ευκαιρίες. Για παράδειγμα, έχουμε φοιτητή που θέλει να γίνει μεταφραστής των ελληνικών στα νοτιοαφρικανικά δικαστήρια.
Για τη διδασκαλία της γλώσσας, στο 1ο έτος χρησιμοποιούμε ως εγχειρίδιο, βιβλίο που έχει γράψει η κ. Θέκλα Σανσαρίδου – Hendrickx, με τίτλο «Modern Greek, Learning Step by Step». Είναι ικανοποιητικό για το επίπεδο των αρχαρίων, αν και θα χρειαστεί κάποιες προσαρμογές, που σκοπεύουμε να κάνουμε σε συνεργασία με την κ. Θέκλα Σανσαρίδου – Hendrickx. Θα πρέπει όμως να προσαρμόσουμε το πρόγραμμά μας στις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται με το τμήμα των προχωρημένων φοιτητών που θα λειτουργήσει από την επόμενη χρονιά. Στο σημείο αυτό θα μου ήταν πολύτιμη η γνώση και η εμπειρία συναδέλφων που διδάσκουν σε άλλα πανεπιστήμια και έχουν παρόμοιο σύστημα διδασκαλίας για το πρώτο τους έτος.
Αναφέρθηκα κυρίως στον Τομέα των Νέων Ελληνικών, γιατί αυτός είναι ο άμεσα συνδεδεμένος με τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντά μου εδώ. Δυστυχώς δεν επαρκούν οι ώρες μου για ενασχόληση με την διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής. Είμαι πάντα στη διάθεση όποιου θελήσει να έχει περισσότερες πληροφορίες για το Πανεπιστήμιο του Γιοχάννεσμπουργκ, το τμήμα και τη λειτουργία του.
Θα σας είμαι ευγνώμων για οποιαδήποτε πληροφορία, ιδέα ή σκέψη σας για τη διδασκαλία των ελληνικών μοιραστείτε μαζί μου

Με εκτίμηση

Έφη Ζαχαροπούλου