Χρύσα Αλεξοπούλου
Αγαπητοί Συνάδελφοι των Φρυκτωριών,
καθώς πλησιάζει το τέλος και του εαρινού εξαμήνου 2003 (λήξη παραδόσεων 31-7-2003) νομίζω ότι μπορούν να γίνουν ορισμένες εκτιμήσεις.

20 Ιουνίου 2003

Όπως σας είναι γνωστό, η διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας ξεκίνησε για πρώτη φορά στο Παν/μιο του Άαχεν στη Γερμανία το χειμερινό εξάμηνο 2002-03. Στο πρώτο αυτό εξάμηνο οργανώθηκαν τρία επίπεδα διδασκαλίας, ένα για αρχάριους χωρίς γνώσεις της ελληνικής, ένα για αρχάριους με λίγες γνώσεις και το τρίτο για περισσότερο προχωρημένους. Οι ώρες διδασκαλίας για κάθε επίπεδο είναι τέσσερις (4) την εβδομάδα. Κατά το χειμερινό εξάμηνο παρακολούθησαν το πρόγραμμα 31 συνολικά φοιτητές. Οι κανονικά φοιτήσαντες πήραν μέρος στο τέλος των μαθημάτων στις εξετάσεις (γραπτή εξέταση 90 λεπτών), σύμφωνα με τον κανονισμό της Έδρας Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας, όπου και ανήκει η διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας και πήραν την απαραίτητη Βεβαίωση Σπουδών (Schein) που αντιστοιχεί σε δέκα (10) διδακτικές μονάδες ( ECTS Credits).
Στο εαρινό εξάμηνο συμμετέχουν 51 φοιτητές, τα επίπεδα είναι τώρα πλέον τέσσερα και οι ώρες διδασκαλίας επίσης τέσσερις εβδομαδιαία. Οι περισσότεροι φοιτητές (18) παρακολουθούν το τμήμα αρχαρίων χωρίς γνώσεις της ελληνικής. Σχετικά με την ταυτότητα των φοιτητών, που επιλέγουν τα Ελληνικά ως ξένη γλώσσα, μπορώ να παρατηρήσω ότι στην πλειοψηφία είναι γερμανοί, υπάρχουν όμως και άλλων εθνικοτήτων (από Βραζιλία, Μεξικό, ΗΠΑ, Ιταλία, Βουλγαρία, Τουρκία κ.ά.), καθώς και ορισμένοι από μικτούς γάμους, οι οποίοι είτε δεν γνωρίζουν καθόλου ελληνικά, είτε γνωρίζουν μόνο να μιλούν. Τα κίνητρα των φοιτητών για την επιλογή της εκμάθησης της Ελληνικής ποικίλλουν, όπως είναι φυσικό, αλλά προηγείται σε ένα βαθμό το ενδιαφέρον τους για τη σύγχρονη Ελλάδα (μουσική, χορούς, αξιοθέατα) που απορρέει κυρίως από το θαυμασμό τους για την ελληνική αρχαιότητα και τον ελληνικό πολιτισμό. Πρόκειται για φοιτητές από διάφορες Σχολές, θετικές και θεωρητικές, βέβαια, όπως γνωρίζετε, δεν υπάρχει στο Παν/μιο έδρα Κλασικών, Βυζαντινών ή Νεοελληνικών Σπουδών. Το πρόγραμμά μας ανήκει στην έδρα Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας, όπου ανήκουν και οι άλλες προσφερόμενες ξένες γλώσσες. Οι άλλοι συνάδελφοι πληρώνονται από το Παν/μιο εκτός από τη συνάδελφο από την Πορτογαλία, η οποία έχει το ίδιο οικονομικό καθεστώς με εμένα, πληρώνεται από το πορτογαλικό κράτος (αλλά με πολύ διαφορετικό επιμίσθιο!). Συμμετέχω κανονικά στις συνεδριάσεις του τομέα ως υπεύθυνη της διδασκαλίας των Νέων Ελληνικών και έχω την αμέριστη συμπαράσταση και ουσιαστική βοήθεια όλων από την έδρα. Ο χρόνος νομίζω ότι θα δείξει την προοπτική και τη βιωσιμότητα αυτού του αξιόλογου πράγματι προγράμματος που φέρνει, μέσω της γλώσσας, την Ελλάδα και τον πολιτισμό της παντού.
Εκείνο που θεωρώ από την εμπειρία μου ότι πρέπει να αποτελέσει μελλοντικό –και μάλιστα βραχυπρόθεσμο- στόχο είναι η διαμόρφωση ενός πλαισίου διδασκαλίας που, ενώ δεν θα καταργεί ούτε τις ιδιαιτερότητες του κάθε Παν/μίου, στο οποίο διδάσκονται τα Ελληνικά, ούτε τη δημιουργική αυτονομία ημών των διδασκόντων, θα διαμορφώνει ένα ενιαίο πρόγραμμα σπουδής της Ελληνικής Γλώσσας ενταγμένο σε συγκεκριμένη στρατηγική διδασκαλίας. Έτσι θα υπάρχει ένα σχετικά ευρύ «αναλυτικό πρόγραμμα» διδασκαλίας, από το οποίο θα προέλθουν και ανάλογα υποστηρικτικά βιβλία εκμάθησης. Τα ήδη υπάρχοντα, επειδή γράφτηκαν κυρίως για όσους μαθαίνουν την Ελληνική παρακολουθώντας αντίστοιχα προγράμματα στα ελληνικά Παν/μια, δεν είναι κατάλληλα για φοιτητές των ΑΕΙ του εξωτερικού. Έτσι εμείς οι διδάσκοντες σχεδιάζουμε μόνοι μας τα μαθήματα, συνθέτουμε κείμενα και έχω επιφυλάξεις για το κατά πόσο ο καθένας μας επιτυγχάνει το δέον και για το αν υπάρχει σχετική ομοιογένεια σε συγκεκριμένους διδακτικούς στόχους. Εξάλλου οι δικοί μου φοιτητές μου ζητούν βιβλία και δυστυχώς δεν μπορώ να προτείνω ένα που θα το ακολουθήσω με συνέπεια. Άλλα είναι μεθοδικά, αλλά με ξεπερασμένη ή περιορισμένη στην ελληνική πραγματικότητα θεματολογία και άλλα επιμένουν μόνο στην επικοινωνιακή λειτουργία της γλώσσας σε ένα επίπεδο που είναι μάλλον χαμηλό για φοιτητές. Χρειαζόμαστε βιβλία σύγχρονα με επίκαιρη θεματολογία που να προβάλλουν τη σημερινή Ελλάδα χωρίς να αγνοούν και το παρελθόν, βιβλία ενδιαφέροντα και ελκυστικά. Άλλωστε όλοι γνωρίζουμε πώς είναι τα αντίστοιχα των άλλων ξένων γλωσσών.
Επίσης θα ήθελα να προτείνω να οργανωθεί και τον ερχόμενο Σεπτέμβριο ένα σεμινάριο ή μάλλον μια διημερίδα, όπως και πέρσι, για να δοθεί η ευκαιρία να συζητηθούν προβλήματα, να εκτεθούν προβληματισμοί και να κοινοποιηθούν εμπειρίες.

Με συναδελφικούς χαιρετισμούς και ευχές για καλό καλοκαίρι
Χρύσα Αλεξοπούλου