Margareta Sfirschi - Laudat
Η Νέα Ελληνική διδάσκεται στο Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών της Σχολής Ξένων Γλωσσών και Λογοτεχνιών του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου ως πρώτη ειδίκευση από το 2005, καθώς επίσης ως δεύτερη ξένη γλώσσα από το 2001, όταν ιδρύθηκε το Τμήμα στα πλαίσια της Εδρας Κλασσικής Φιλολογίας, αλλά και ως προαιρετικά μαθήματα τρίτης ξένης γλώσσας.

21 Μαρτίου 2007

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΥ
ΣΧΟΛΗ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΩΝ
ΕΔΡΑ ΚΛΑΣΣΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
5-7 Edgar Quinet Str., sect. 1, Bucharest

Το Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών, Σχολή Ξένων Γλωσσών και Λογοτεχνιών του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου

Το Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου, που αποτελεί το μεγαλύτερο πανεπιστημιακό κέντρο της Ρουμανίας, ιδρύθηκε το 1864. Ήδη απαρχής δημιουργήθηκε στα πλαίσιά του το Τμήμα Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, το οποίο διηύθυναν κατά τη διάρκεια των χρόνων διαπρεπείς ελληνιστές, όπως ο Iuliu Valaori, ο Aram Frenkian, ο Constantin Balmuş κ.ά. Παράλληλα, άρχισαν να αναπτύσσονται και οι βυζαντινές και νεοελληνικές σπουδές χάρη σε καταξιωμένους επιστήμονες και καθηγητές, όπως ήταν, λ.χ., ο Nicolae Iorga.
Μέχρι το 2001, τα Νέα Ελληνικά διδάσκονταν από σπουδαίους ελληνιστές (όπως οι καθηγητές Maria Marinescu-Himu, Constant Georgescu) ως προαιρετικά τριετή μαθήματα (2 ώρες/εβδομάδα) διοργανωμένα σε 3 επίπεδα (αρχάριο, μέσο, προχωρημένο), στα πλαίσια της ΄Εδρας Κλασσικής Φιλολογίας (λατινικής και αρχαίας ελληνικής) της Σχολής Ξένων Γλωσσών και Λογοτεχνιών του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου. Μερικοί κλασσικοί φιλόλογοι, άριστοι απόφοιτοι των μαθημάτων αυτών, συνεχίζοντας την επιστημονική κατάρτισή τους στην Ελλάδα σε διάφορες κατευθύνσεις και εξειδικεύσεις, συμμετείχαν ύστερα στη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής στον ρουμανικό πανεπιστημιακό χώρο (Elena Lazăr, Dumitru Nicolae, Cristina Băcanu, Margareta Sfirschi, Tudor Dinu, Theodor Georgescu, Constantin Georgescu, Ştefan Dumitru).
Καθώς το ευρύ ενδιαφέρον για τον σύγχρονο Ελληνισμό και τη Νεοελληνική γλώσσα αυξανόταν συνεχώς και όλο και περισσότεροι φοιτητές, με διάφορες ειδικότητες και παρακινήσεις, παρακολουθούσαν τα προαιρετικά μαθήματα νεοελληνικών, το 2001 ιδρύθηκε το Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών στα πλαίσια της ΄Εδρας Κλασσικής Φιλολογίας της Σχολής Ξένων Γλωσσών και Λογοτεχνιών, βάσει της Συμφωνίας της ένταξης του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου εντός του Προγράμματος Ιάσονα.
Τα Νέα Ελληνικά σπουδάζονται σήμερα στο Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου σε τρεις κυρίως κλάδους:

1) ως δεύτερη ξένη γλώσσα (Β΄ ειδίκευση) σε συνδυασμό με άλλη ξένη γλώσσα ως πρώτη ειδίκευση (αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, ρωσσικά, γερμανικά, βουλγαρικά, ή και αραβικά και ιαπωνικά). Οι προπτυχιακές σπουδές διαρκούν 4 χρόνια και περατώνονται με πτυχιακές εξετάσεις και τελική διατριβή. Το πρόγραμμα σπουδών συμπεριλαμβάνει ειδικά μαθήματα Νέας Ελληνικής 10 έως 12 ωρών την εβδομάδα ως εξής:
1ο έτος - θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα γλώσσας (νεοελληνική μορφολογία, συνομιλία, παραγωγή γραπτού και προφορικού λόγου) και λογοτεχνίας (ιστορία της αρχαίας ελληνικής γραμματείας), καθώς και μαθήματα ιστορίας και πολιτισμού.
2ο έτος - θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα γλώσσας (νεοελληνική σύνταξη) και λογοτεχνίας (ιστορία της νεοελληνικής γραμματείας), καθώς και, το 4ο εξάμηνο, εισαγωγή στην αρχαία ελληνική γλώσσα.
3ο έτος - συνεχίζονται τα θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα νεοελληνικής λογοτεχνίας και νεοελληνικής γλώσσας (ιστορία της Ελληνικής γλώσσας, ΝΕ λεξικολογία, ειδική ορολογία). Με το τρίτο έτος σπουδών τα γνωστικά αντικείμενα διδάσκονται αποκλειστικώς στα ελληνικά.
4ο έτος - θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα νεοελληνικής γλώσσας (καθαρεύουσα, υφολογία) και λογοτεχνίας, καθώς επίσης μαθήματα πολιτισμού (ιστορία της ελληνικής τέχνης, ιστορία του ελληνικού στοχασμού, η εξέλιξη των ιστορικών και πολιτιστικών ελληνο-ρουμανικών σχέσεων).
Η πρώτη σειρά φοιτητών που παρακολούθησαν τα μαθήματα του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών ως δεύτερη φιλολογία αρίθμησε 15 φοιτητές, εκ των οποίων το 2005 και το 2006 έχουν αποφοιτήσει 9. Από αυτούς, 3 άριστοι απόφοιτοι πραγματεύτηκαν επιτυχώς στην πτυχιακή τους διατριβή διάφορα θέματα της σύγχρονης νεοελληνικής λογοτεχνίας.
Η δεύτερη και η τελευταία σειρά αυτού του κλάδου, που άρχισε το 2003 και θα αποφοιτήσει το τρέχον ακαδημαϊκό έτος, είναι πιο πολυάριθμη (με 25 φοιτητές κατά προσέγγιση) και διακρίνεται για καλύτερα αποτελέσματα στην εκμάθηση των νεοελληνικών. Οι φοιτητές έχουν ισχυρά κίνητρα, τόσο επιστημονικά ενδιαφέροντα (γλωσσολογικά και πολιτισμικά), όσο και οικονομικά-επαγγελματικά (καλύτερες θέσεις εργασίας), ή και συναισθηματικά (απόμακρη ελληνική καταγωγή, κτλ.).

2) ως πρώτη ξένη γλώσσα (Α΄ ειδίκευση) σε συνδυασμό με άλλη γλώσσα ως δεύτερη ειδίκευση (αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά, ρωσσικά, γερμανικά κ.λπ., ή και ρουμανική φιλολογία). Συνεπεία των επιτευγμάτων της διδασκαλίας της Νέας Ελληνικής στο Πανεπιστήμιο Βουκουρεστίου και λόγω της ανάπτυξης του γενικού ενδιαφέροντος και της ανάγκης για πιο εξειδικευμένες νεοελληνικές σπουδές, αρχίζοντας από το ακαδημαϊκό έτος 2005-2006 το Τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών προάχθηκε σε ανώτερη βαθμίδα στη Σχολή Ξένων Γλωσσών και Λογοτεχνιών και λειτουργεί ως κύρια φιλολογία.
Σύμφωνα με τις καινούργιες μεταρρυθμίσεις όλου του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας, οι προπτυχιακές σπουδές διαρκούν μόνο 3 χρόνια και συνεχίζονται με άλλα 2 χρόνια μεταπτυχιακών σπουδών. Το αναδιαρθρωμένο πρόγραμμα των προπτυχιακών σπουδών Νέας Ελληνικής Φιλολογίας αποτελείται από περισσότερες ώρες διδασκαλίας (έως 20 ώρες την εβδομάδα) και προσφέρει ευρύτερη ποικιλία μαθημάτων με σκοπό την πολύπλευρη κατάρτιση των φοιτητών:
1ο έτος - θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα γλώσσας (νεοελληνική γραμματική, συνομιλία, εισαγωγή στην αρχαία ελληνική γλώσσα), λογοτεχνίας (ιστορία της αρχαίας ελληνικής γραμματείας), ιστορίας και πολιτισμού.
2ο έτος - θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα γλώσσας (νεοελληνική σύνταξη, ΝΕ λεξικολογία, γραπτός λόγος, μορφολογία και σύνταξη της αρχαίας ελληνικής) και λογοτεχνίας (ιστορία της νεοελληνικής γραμματείας: η βυζαντινή και μεταβυζαντινή εποχή, η νεοελληνική ποίηση του 19ου αι.). Από το 4ο εξάμηνο τα μαθήματα διεξάγονται κυρίως στα ελληνικά.
3ο έτος - θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα νεοελληνικής γλωσσολογίας (ιστορία της Ελληνικής γλώσσας, καθαρεύουσα, υφολογία, ειδική ορολογία - πολιτική, οικονομική, νομική, εκκλησιαστική κτλ.) και λογοτεχνίας (η νεοελληνική γραμματεία του 20ου αι.), καθώς και ειδικά μαθήματα πολιτισμού (ιστορία της ελληνικής τέχνης, ιστορία του ελληνικού στοχασμού, η εξέλιξη των ιστορικών και πολιτιστικών ελληνο-ρουμανικών σχέσεων).
Το βελτιωμένο σύστημα έλκυσε περισσότερους φοιτητές, ώστε η νέα σειρά που άρχισε το 2005 αριθμεί σχεδόν 40 φοιτητές, εκ των οποίων ένα σημαντικό ποσοστό απαρτίζεται από ομογενείς με προηγμένη ελληνομάθεια. Επομένως, οι φοιτητές εντάσσονται σε 2 τάξεις (αρχάριοι-μέσοι, προχωρημένοι) και τα περισσότερα μαθήματα διενεργούνται παράλληλα σ’αυτά τα δύο επίπεδα. Η επίδοση των φοιτητών είναι πολύ πιο ικανοποιητική, οι δευτεροετείς που σπουδάζουν νεοελληνικά ως κύρια φιλολογία υπερέχουν ως επί το πλείστον των τεταρτοετών στις γλωσσικές τους ικανότητες και γνώσεις.

3) ως τρίτη ξένη γλώσσα - προαιρετικά μαθήματα νεοελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας που απευθύνονται σ’ όλους τους δευτεροετείς και τριτοετείς φοιτητές οι οποίοι επιθυμούν να σημπληρώσουν τη γλωσσομάθειά τους με την κατάκτηση της Νέας Ελληνικής. Το πρόγραμμα διαρκεί 4 εξάμηνα, με 2 ώρες την εβδομάδα. Η παρακολούθηση των μαθημάτων νεοελληνικών έγινε υποχρεωτική για τους φοιτητές του Τμήματος Κλασσικής Φιλολογίας, προκειμένου να αποκτήσουν μία εκτενή γνώση όλης της ιστορίας του ελληνισμού.
Οι διδάσκοντες του Τμήματος είναι νέοι ελληνιστές, υποψήφιοι διδάκτορες στην Αρχαία και Νέα Ελληνική (λέκτ. Tudor Dinu, ο συντονιστής του Τμήματος, λέκτ. Margareta Sfirschi-Lăudat, λέκτ. Theodor Georgescu), καθώς και ένας ΄Ελληνας εκπαιδευτικός απεσταλμένος από το Ελληνικό Κράτος (ως το 2005, η κ-α Βάγια Κιπλιώτη, και, από το ακαδημαϊκό έτος 2005-2006 ώς το παρόν, η κ-α Ελένη Κοτσμανίδου).
Κάθε χρόνο, οι καλύτεροι και ενδιαφερόμενοι φοιτητές συμμετέχουν αποτελεσματικά σε διάφορα εντατικά προγράμματα διδασκαλίας νεοελληνικών που προσφέρονται από τα ελληνικά πανεπιστήμια, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, κ.λπ.
Το Ελληνικό Κράτος, η Πρεσβεία της Ελλάδος στο Βουκουρέστι, καθώς και άλλα κοινωφελή ιδρύματα και Έλληνες χορηγοί χρηματοδότησαν το 2005 την ανακαίνιση του Τμήματος Νεοελληνικών Σπουδών και τον εξοπλισμό των αιθουσών διδασκαλίας. Χάρη στις δωρεές και τις επιχορηγήσεις διαφόρων φορέων και ιδιωτών, διαθέτουμε και μια στοιχειώδη βιβλιοθήκη που συνίσταται κυρίως από λογοτεχνικά κείμενα και σχολικά βοηθήματα. Ως εκ τούτου, η διδασκαλία της Νέας Ελληνικής αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες και στερήσεις εξαιτίας των ανεπαρκών βασικών εγχειριδίων και της σοβαρής έλλειψης λεξικών και απαραιτήτων ειδικών και κριτικών έργων (νεοελληνικής γραμματείας, γλωσσολογίας, ιστορίας της γλώσσας, λεξικολογίας, ειδικής ορολογίας, κτλ.), φιλολογικών περιοδικών, τα οποία είναι τόσο αναγκαία για την κάλυψη της ευρείας ύλης και της βιβλιογραφίας των ποικίλων γνωστικών αντικειμένων, καθώς και για την προώθηση της επιστημονικής έρευνας.
Ωστόσο, από το 2006 η Έδρα μας έλαβε την πρωτοβουλία να οργανώσει σχεδόν μηνιαίως, σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ελλήνων Ρουμανίας «Αριστοτέλης», μία σειρά ακαδημαϊκών διαλέξεων στις οποίες συμμετείχαν ως εισηγητές Έλληνες και Ρουμάνοι καθηγητές και σπουδαστές από διάφορους τομείς των αρχαίων και νεοελληνικών σπουδών (γλωσσολογία, βυζαντινολογία, ιστορία, λογοτεχνία). Αυτές οι εκδηλώσεις, που τελούνταν επίσης υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ελληνικής Δημοκρατίας στο Βουκουρέστι, χάρηκαν μεγάλου ενδιαφέροντος και αντίκτυπου στη ρουμανική πανεπιστημιακή κοινότητα, αλλά, ιδιαίτερα, ανάμεσα στους νεοελληνιστές φοιτητές, επειδή εκφωνούνταν είτε στα ελληνικά, με διερμηνεία στα ρουμανικά, είτε αντιστρόφως. Καταβάλλεται προσπάθεια αυτές οι εισηγήσεις να δημοσιευθούν σε μία επετηρίδα του Τμήματος.

Margareta Sfirschi-Lăudat
λέκτ. ελληνικής γλώσσας