chryssaalexopoulou writes, "Άαχεν 20-6-2005

Αγαπητοί Συνάδελφοι των Φρυκτωριών,

σας χαιρετώ και ειλικρινά λυπάμαι που το πρόγραμμα του Πανεπιστημίου δεν μου επιτρέπει να βρεθώ στο σεμινάριο και να μοιραστώ μαζί σας εμπειρίες, προβληματισμούς, μελλοντικά σχέδια, όπως επίσης και να ενημερωθώ από τους έγκριτους επιστήμονες-συνεργάτες του ΚΕΓ. Όμως επιθυμώ, έμμεσα έστω, να συμμετάσχω στέλνοντας μέσω των Φρυκτωριών ορισμένες πληροφορίες και σκέψεις.
"

21 Ιουνίου 2005

Τώρα που πλησιάζει το τέλος και του εαρινού εξαμήνου 2005 (λήξη παραδόσεων 23-7-2005) και συγχρόνως το τέλος της εφαρμογής του τριετούς προγράμματος, νομίζω ότι μπορούν να γίνουν ορισμένες εκτιμήσεις και μια κάποιου είδους αποτίμηση αυτής της προσπάθειας..
Όπως σας έχω κάνει ήδη γνωστό σε προηγούμενες ευκαιρίες επικοινωνίας, η διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας ξεκίνησε στο Πανεπιστήμιο του Άαχεν στη Γερμανία για πρώτη φορά το χειμερινό εξάμηνο 2002-03. Πολλοί αξιόλογοι συνεργάτες του ΚΕΓ ίσως θυμούνται το άγχος μου, όταν τους επιφόρτιζα με τις παρακλήσεις μου να βρεθεί ο σύνδεσμος στο εν λόγω Πανεπιστήμιο την τελευταία ημέρα, ή καλύτερα ώρα, του σεμιναρίου μας, αφού δεν γνώριζα τίποτα για το πού πάω.
Ευτυχώς, αν και ήρθα χωρίς να έχω βρει τον υπεύθυνο της συνεργασίας και ενώ η διδασκαλία ξένων γλωσσών στο Ίδρυμα είχε καθοριστεί για το συγκεκριμένο εξάμηνο πριν από πέντε μήνες, ο γερμανός Καθηγητής Dr. phil. Rudolf Beier με δέχτηκε πρόθυμα και με ενέταξε στο πρόγραμμα της έδρας Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας, γι’ αυτό του είμαι και θα του είμαι ευγνώμων, γιατί για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα γερμανικά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα κάτι τέτοιο δεν ήταν αυτονόητο.
Οργανώθηκαν αρχικά τρία επίπεδα διδασκαλίας, ένα για αρχάριους χωρίς γνώσεις της ελληνικής, ένα για αρχάριους με λίγες γνώσεις και το τρίτο για περισσότερο προχωρημένους. Οι ώρες διδασκαλίας για κάθε επίπεδο ήταν τέσσερις (4) την εβδομάδα και κατά το πρώτο χειμερινό εξάμηνο 2002-03 παρακολούθησαν το πρόγραμμα 31 συνολικά φοιτητές. Από το εαρινό εξάμηνο 2003 τα επίπεδα εκμάθησης έγιναν 4 και ο αριθμός των φοιτητών αυξήθηκε, κυμαίνεται δε από 45 μέχρι 56 φοιτητές κατά εξάμηνο. Για παράδειγμα στο παρόν εαρινό εξάμηνο 2005 επέλεξαν την Ελληνική γλώσσα 56 φοιτητές. Οι περισσότεροι φοιτητές (17) παρακολουθούν το τμήμα αρχαρίων χωρίς γνώσεις της ελληνικής. Σχετικά με την ταυτότητα των φοιτητών, που επιλέγουν τα Ελληνικά ως ξένη γλώσσα, μπορώ να παρατηρήσω ότι στην πλειοψηφία είναι γερμανοί, υπάρχουν όμως και άλλων εθνικοτήτων (από Βραζιλία, Μεξικό, ΗΠΑ, Ιταλία, Βουλγαρία, Γεωργία, Ρωσία, Πολωνία, Τσεχία, Αίγυπτο, Κορέα, Τουρκία κ.ά.), καθώς και ορισμένοι ελληνικής καταγωγής από μικτούς γάμους, οι οποίοι είτε δεν γνωρίζουν καθόλου ελληνικά, είτε γνωρίζουν μόνο να μιλούν.
Τα κίνητρα των φοιτητών για την επιλογή της εκμάθησης της Ελληνικής ποικίλλουν, όπως είναι φυσικό, αλλά προηγείται σε ένα βαθμό το ενδιαφέρον τους για τη σύγχρονη Ελλάδα (μουσική, χορούς, αξιοθέατα) που απορρέει κυρίως από το θαυμασμό τους για την ελληνική αρχαιότητα και τον ελληνικό πολιτισμό (πολλοί έχουν διδαχθεί Αρχαία Ελληνικά για έξι χρόνια στο Γερμανικό Γυμνάσιο). Πρόκειται για φοιτητές από διάφορες Σχολές, θετικές και θεωρητικές, βέβαια, δεν υπάρχει στο Πανεπιστήμιο έδρα Κλασικών, Βυζαντινών ή Νεοελληνικών Σπουδών. Το πρόγραμμά μας ανήκει στην έδρα Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας, όπου ανήκουν και οι άλλες προσφερόμενες ξένες γλώσσες.
Το ενδιαφέρον είναι σημαντικό και ορισμένες φορές εντυπωσιακό, όπως στην περίπτωση του γερμανού φοιτητή Πολυτεχνικής Σχολής που εκπόνησε υποχρεωτική εργασία ενός μαθήματος στην ελληνική γλώσσα με τίτλο "Η ιστορία και οι εφαρμογές των συνθετικών υλών" ή φοιτητριών από τη Βουλγαρία και τη Γεωργία που ήδη ξέρουν Ελληνικά και παρακολουθούν το τμήμα προχωρημένων για να διατηρήσουν τις γνώσεις τους. Δυστυχώς, το ότι δεν υπάρχει στο Πανεπιστήμιο έδρα Κλασικών, Βυζαντινών ή Νεοελληνικών Σπουδών είναι ένα πρόβλημα, ιδιαίτερα για μένα ως φιλόλογο, γιατί δεν έχω τη δυνατότητα να υπηρετήσω και άλλους ίσως πιο ενδιαφέροντες τομείς γνώσης.
Χορηγούνται επίσης διπλώματα για τη γνώση της Ελληνικής Γλώσσας σε φοιτητές που πληρούν τις προϋποθέσεις, σύμφωνα με το Σύστημα που έχει το Πανεπιστήμιο να χορηγεί αναγνωρισμένα διπλώματα γνώσης ξένων γλωσσών. Έτσι χορηγούνται και για την Ελληνική Γλώσσα τα:
1. Kleines Aachener Fremdsprachenzertifikat ( Grundstufe 1)
2. Kleines Aachener Fremdsprachenzertifikat ( Grundstufe 2)
3. Kleines Aachener Fremdsprachenzertifikat ( Mittelstufe)
Όσον αφορά στην προοπτική του προγράμματος έχω να παρατηρήσω ότι πρέπει να αποτελέσει μελλοντικό –και μάλιστα βραχυπρόθεσμο- στόχο η διαμόρφωση ενός πλαισίου διδασκαλίας που, ενώ δεν θα καταργεί ούτε τις ιδιαιτερότητες του κάθε Πανεπιστημίου, στο οποίο διδάσκονται τα Ελληνικά, ούτε τη δημιουργική αυτονομία ημών των διδασκόντων, θα διαμορφώνει ένα ενιαίο πρόγραμμα σπουδής της Ελληνικής Γλώσσας ενταγμένο σε συγκεκριμένη στρατηγική. Έτσι θα υπάρχει ένα σχετικά ευρύ «αναλυτικό πρόγραμμα» διδασκαλίας, στο οποίο θα λαμβάνεται μέριμνα και για την κάλυψη εκείνου του μέρους της προκήρυξης που έκανε μνεία και στη διδασκαλία Πολιτισμού. Είναι γνωστό βέβαια ότι μέσα από τη γλώσσα διδάσκεται και ο πολιτισμός, αλλά νομίζω ότι ένα ειδικό πρόγραμμα θα μπορεί να περιλάβει συγκεκριμένες ενότητες, που θα αφορούν στον παραδοσιακό και σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό, για τον οποίο υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον. Συγχρόνως θα προέλθουν και τα ανάλογα υποστηρικτικά βιβλία εκμάθησης. Τα ήδη υπάρχοντα, επειδή γράφτηκαν κυρίως για όσους μαθαίνουν την Ελληνική παρακολουθώντας αντίστοιχα προγράμματα στα ελληνικά Πανεπιστήμια, δεν είναι κατάλληλα για φοιτητές των ΑΕΙ του εξωτερικού. Έτσι συχνά εμείς οι διδάσκοντες για να αντεπεξέλθουμε στις απαιτήσεις, σχεδιάζουμε μόνοι μας μαθήματα, συνθέτουμε κείμενα και έχω επιφυλάξεις κατά πόσο επιτυγχάνεται το δέον και αν υπάρχει σχετική ομοιογένεια σε συγκεκριμένους διδακτικούς στόχους. Χρειαζόμαστε βιβλία σύγχρονα με επίκαιρη θεματολογία που να προβάλλουν τη σημερινή Ελλάδα χωρίς να αγνοούν και το παρελθόν, βιβλία ενδιαφέροντα και ελκυστικά για επίπεδο φοιτητών. Συνάδελφος που διδάσκει την αγγλική γλώσσα παρουσίασε σχετικό βιβλίο για το μέσο επίπεδο, που περιέχει ενότητες εξειδικευμένες για φοιτητές Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ευρωπαϊκών Σπουδών με σχετικά κείμενα, γραφήματα και λεξιλόγιο. Είναι φυσικό βέβαια να υπολειπόμεθα τέτοιων προσπαθειών λόγω και αντικειμενικών συνθηκών, όπως το γεγονός ότι η Ελληνική Γλώσσα επιλέγεται από ξένους τα τελευταία 15 χρόνια, αλλά η ανάγκη επιβάλλει να ενταθούν οι ρυθμοί δράσης, αν θέλουμε η διδασκαλία να είναι ενδιαφέρουσα και ελκυστική.
Συνάδελφοι, κλείνοντας σας εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του σεμιναρίου και καλό καλοκαίρι!

Με συναδελφικούς χαιρετισμούς

Χρύσα Αλεξοπούλου
Παν/μιο Άαχεν