Συνάδελφοι, στέλνω μερικά ακόμη από τα τραγούδια που χρησιμοποίησα φέτος στη διδασκαλία. Γνωρίζοντας ότι είναι αρκετός ο κόπος της καταγραφής των στίχων, ελπίζω να φανεί χρήσιμη η αποστολή τους στις Φρυκτωρίες. Οι όποιες παρατηρήσεις, σχόλια και αντιρρήσεις για τις επιλογές και το... γούστο μου, δεκτές. Το "Πάντα μετρημένος" του Νίκου Πορτοκάλογλου, νομίζω πως εκφράζει καλύτερα κι από μένα την άποψή μου για τη νεοελληνική μας ταυτότητα.

9 Ιουνίου 2003

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

Πότε θα σε βαρεθώ

Μουσική, στίχοι, τραγούδι: Νίκος Πορτοκάλογλου

Γιατί να σ’ αγαπώ αφού δεν ξέρεις

για μένα να υποφέρεις, όπως εγώ

Γιατί να σ’ αγαπώ αφού δεν χάνεις

ευκαιρία να με κάνεις, να σε μισώ

Πότε θα σε βαρεθώ να σε αλλάξω,

πότε θα σε βαρεθώ;

Πότε θα σε βαρεθώ να σ’ απαλλάξω

απ’ όσα σου ζητώ;

Γιατί να σ’ αγαπώ αφού δεν ξέρεις

για μένα να υποφέρεις

Γιατί να σ’ αγαπώ αφού δεν ξέρεις

άλλη λέξη να προφέρεις, απ’ το εγώ

Γιατί να σ’ αγαπώ αφού φοβάσαι

να μου δείξεις πως φοβάσαι το σ’ αγαπώ

Πότε θα σε βαρεθώ να σε αλλάξω,

πότε θα σε βαρεθώ;

Πότε θα σε βαρεθώ να σ’ απαλλάξω

απ’ όσα σου ζητώ;

Γιατί να σ’ αγαπώ αφού δεν ξέρεις

για μένα να υποφέρεις

Χίλια μύρια κύματα

Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος, στίχοι: Κώστας Μύρης

τραγούδι: Νίκος Ξυλούρης

Χίλια μύρια κύματα μακριά τ’ Αϊβαλί

χίλια μύρια κύματα μακριά τ’ Αϊβαλί

Μέρες της αλμύρας κι ο ήλιος πάντα εκεί

με τα μακεδονίτικα πουλιά και τ’ Αρμενάκια

που λοξοδρόμησαν και χάσαμε τη Μπαρμπαριά

Πότε παραμονεύοντας τον πόρφυρα το μαύρο ψάρι

έρχεται, φεύγει, μικραίνουν οι κύκλοι του.

Χίλια μύρια κύματα μακριά τ’ Αϊβαλί

Μεγάλωσαν τα γένια μας, η ψυχή μας αλλοιώτεψε

αγριεμένο το σκυλί γαυγίζει τη φωνή του,

βοήθα καλέ μου, μη φαγωθούμε μεταξύ μας.

Ώρες ώρες ημερεύουμε με τη χορδή της λύρας

δεμένος πισθάγκωνα με στο μεσιανό κατάρτι

ο Χιώτης ο τυφλός τραγουδιστής βραχνός προφήτης

μασώντας τη μαστίχα του παινεύει την Ελένη

κι άλλοτε τη Τζαβέλαινα τραβάει στο χορό.

Χίλια μύρια κύματα μακριά το Αϊβαλί.

Θεοτόκε Παρθένε (Βυζαντινός Ύμνος)

ψάλλουν η Δόμνα Σαμίου

και η Ελληνική Βυζαντινή Χορωδία του Λυκούργου Αγγελόπουλου

Θεοτόκε Παρθένε, χαιρε κεχαριτωμένη Μαρία

ο Κύριος μετά σου

Ευλογημένη σύ εν γυναιξί

και ευλογημένος ο καρπός της κοιλίας σου,

ότι σωτήρα έτεκες των ψυχών ημων.

Τρελέ τσιγγάνε

Μουσική: Βασίλης Τσιτσάνης

τραγούδι: Ελευθερία Αρβανιτάκη

Τρελέ Τσιγγάνε για πού τραβάς

μέσα στη νύχτα μόνος πού πας

ο χωρισμός σου είναι καημός

μες στην καρδιά μου παντοτινός

Πού φεύγεις μόνος και βιαστικός

σα νά’ σουν ξένος περαστικός

σκλάβα σου μ’ έχεις παντοτινά

πάρε και μένα στα μακρινά.

Τρελέ τσιγγάνε, τι με κοιτάς

έρημη, μόνη, με παρατάς

πάμε Τσιγγάνε, πριν την αυγή

θά’ ρθω μαζί σου και ό,τι βγει.

Τι σούκανα και πίνεις

μουσική: Μίμης Πλέσσας, στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος

τραγούδι: Μελίνα Ασλανίδου

Πες μου για δε μ’ αφήνεις με δυο φιλιά να πάρω

απ’ τα θολά σου μάτια τη μαύρη συννεφιά

Τι σούκανα και πίνεις τσιγάρο στο τσιγάρο

τα δυο πικρά σου μάτια στο πάτωμα καρφιά

Πες μου για δε μ’ αφήνεις με δυο φιλιά να πάρω

απ’ τα θολά σου μάτια τη μαύρη συννεφιά

Πες μου για δε μ’ αφήνεις με δυο φιλιά να πάρω

απ’ τα θολά σου μάτια τη μαύρη συννεφιά

Οι πόνοι που σε σφάζουν πόνοι διπλοί για μένα

σταλάζουν στην καρδιά μου τα δάκρυα που κλαις

νάξερες πώς σπαράζουν τα μέσα μου για σένα

που στέκεσαι μακριά μου και λόγο δεν μου λες

νάξερες πώς σπαράζουν τα μέσα μου για σένα

που στέκεσαι μακριά μου και λόγο δεν μου λες

Θα πιω απόψε το φεγγάρι

Μουσική: Μίμης Πλέσας, στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος

τραγούδι: Γιώργος Νταλάρας

Θα πιω απόψε το φεγγάρι και θα μεθύσω και θαρθώ

αφού πονάς για κάποιον άλλον ρίξε μαχαίρι να κοπώ

κι όταν με κόψει το μαχαίρι μετανοιωμένη θα μου πεις:

«πάρε του φεγγαριού το δάκρυ, από το αίμα να πλυθείς»

«πάρε του φεγγαριού το δάκρυ, από το αίμα να πλυθείς»

Κι εγώ θα κόψω το φεγγάρι, θα στο καρφώσω στα μαλλιά

και σαν πλαγιάσουμε θα έχω τον ουρανό στην αγκαλιά

κι όταν ξυπνήσουμε και πάμε ξανά στα στέκια τα παλιά

σκέψου τι όμορφη που θάσαι με το φεγγάρι στα μαλλιά

σκέψου τι όμορφη που θάσαι με το φεγγάρι στα μαλλιά

Βρέχει φωτιά στη στράτα μου

Μουσική: Μίμης Πλέσας, στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος

τραγούδι: Γιώργος Νταλάρας

Βρέχει φωτιά στη στράτα μου

φωτιά που μ’ έχει κάψει.

Για τα φτωχά τα νιάτα μου

κανένας δεν θα κλάψει.

Η ζωή εδώ τελειώνει,

σβήνει το καντήλι μου.

Κι η ζωή σαν χελιδόνι

φεύγει από τα χείλη μου.

Κύμα πικρό στην πλώρη μου

και τα πανιά σκισμένα.

Ούτ’ αδελφός αγόρι

δε νοιάστηκε για σένα.

Ταξίδι στα Κύθηρα

Μουσική, στίχοι: Ελένη Καραΐνδρου

τραγούδι: Γιώργος Νταλάρας

Άρρωστη καρδιά δε βρίσκει γιατρειά στη λησμονιά

χάνεται στ’ αγιάζι μέσα στο βοριά

στα ξένα μακρινά

Κι όλο περιμένει πάλι τη στιγμή να ξαναρθεί

το καράβι στο λιμάνι να φανεί

θαλασσινό πουλί στα όνειρά μας

Σ’ άγγιξε ξανά του κόσμου η παγωνιά κι η ερημιά

πώς να τη γιατρέψεις την παλιά πληγή

βαθιά μες στην ψυχή

Κι όλο περιμένει πάλι τη στιγμή να ξαναρθεί

το καράβι στο λιμάνι να φανεί

θαλασσινό πουλί στα όνειρά μας

Βρέχει στη φτωχογειτονιά

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης

τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Μικρά κι ανήλιαγα στενά

και σπίτια χαμηλά μου

Βρέχει στη φτωχογειτονιά

βρέχει και στην καρδιά μου

Αχ ψεύτη κι άδικε ντουνιά

π’ άναψες τον καημό μου

είσαι μικρός και δεν χωράς

τον αναστεναγμό μου

Οι συμφορές αμέτρητες

δεν έχει ο κόσμος άλλες

Φεύγουν οι μέρες μου βαριά

σαν της βροχής τις στάλες

Αχ ψεύτη κι άδικε ντουνιά

π’ άναψες τον καημό μου

είσαι μικρός και δεν χωράς

τον αναστεναγμό μου

Ποιος τη ζωή μου

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι: Μάνος Ελευθερίου

τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη

Ποιος τη ζωή μου ποιος την κυνηγά

να την ξεμοναχιάσει μες στη νύχτα

Ουρλιάζουν και σφυρίζουν φορτηγά

σαν ψάρι μ’ έχουν πιάσει μες στα δίχτυα

Για κάποιον μες στον κόσμο είναι αργά

Ποιος τη ζωή μου, ποιος την κυνηγά;

Ποιος τη ζωή μου, ποιος την κυνηγά;

Ποιος τη ζωή μου, ποιος παραφυλά

στου κόσμου τα στενά ποιον σημαδεύει

Πού πήγε αυτός που ξέρει να μιλά

που ξέρει πιο πολύ και να πιστεύει

Για κάποιον μες στον κόσμο είναι αργά

Ποιος τη ζωή μου, ποιος την κυνηγά;

Ποιος τη ζωή μου, ποιος την κυνηγά;

Είμ’ αητός χωρίς φτερά

μουσική: Μάνος Χατζιδάκης, στίχοι: Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου

τραγούδι: Ηλίας Λιούγκος

Σαν τον αητό είχα φτερά και πέταγα πολύ ψηλά

μα ένα χέρι λατρεμένο, ένα χέρι λατρευτό

μου τα κόβει τα φτερά μου, για να μην ψηλά πετώ

είμ’ αητός χωρίς φτερά

χωρίς αγάπη και χαρά

είμ’ αητός χωρίς φτερά

Το χέρι αυτό το λατρευτό, μεσ’ στη ζωή θα τ’ αγαπώ

ό,τι και να μούχει κάνει, όλα του τα συγχωρώ

με φτερούγες τσακισμένες, πάντα εγώ θα τ’ αγαπώ

είμ’ αητός χωρίς φτερά

χωρίς αγάπη και χαρά

είμ’ αητός χωρίς φτερά

Το παλτό

Μουσική: Ηλίας Λιούγκος, στίχοι: Ζωή Παναγιωτοπούλου

τραγούδι: Γιώργος Νταλάρας

Το ίδιο παλτό ακόμη φορώ

σα στάχτη σαν χώμα το γκρίζο του χρώμα

Το ίδιο παλτό ακόμη φορώ

τριμμένοι αγκώνες πικροί μου χειμώνες

Κι όλοι μου λένε να το πετάξω

να πάρω άλλο, ζωή ν’ αλλάξω

κι όλοι μου λένε, μα εγώ σωπαίνω

μες στο παλτό μου αργοπεθαίνω

Το ίδιο παλτό ακόμα φορώ

της μέρας τη σκόνη, της νύχτας το χιόνι

Το ίδιο παλτό ακόμη φορώ

ραφές ξηλωμένες, αγάπες χαμένες

Κι όλοι μου λένε να το πετάξω

να πάρω άλλο, ζωή ν’ αλλάξω

κι όλοι μου λένε, μα εγώ σωπαίνω

μες στο παλτό μου αργοπεθαίνω

Πικροδάφνη

παραδοσιακό Ηπείρου σε διασκευή τζαζ από τους Mode Plagal

Στις πικροδάφνης τον ανθό

έγειρα ν’ αποκοιμηθώ

Λίγο ύπνο για να πάρω

κι είδα όνειρο μεγάλο

Παντρεύεται η αγάπη μου

για πείσμα για γινάτι μου

και παίρνει τον εχθρό μου

για το πείσμα το δικό μου

Στο γάμο τους με προσκαλούν

και για κουμπάρο με καλούν

και να πάω να στεφανώσω

δυο κορμάκια να ενώσω

κρατώ τα στέφανα χρυσά

βάστα καημένη μου καρδιά

και λαμπάδες απ’ ασήμι

δεν υπάρχει εμπιστοσύνη

Πάντα μετρημένος

μουσική-στίχοι-τραγούδι: Νίκος Πορτοκάλογλου

Δεν είμαι πάντα σίγουρος δεν είμαι και χαμένος

όχι δεν είμαι άγουρος ούτε και γινωμένος

δεν είμαι ο εξυπνότερος μα ούτε και βλαμμένος

δεν είμαι ο πιο τίμιος μα ούτε και πουλημένος

Είμαι μετρίως μέτριος και πάντα μετρημένος

γι’ αυτό και είμαι ο πιο τρελός απ’ όλους σας κρυμμένος.

Δεν είμαι ανεπρόκοπος δεν είμαι φαντασμένος

ποτέ δεν ήμουν ζεν πρεμιέ, ούτε περιφρονημένος

δεν είμαι σούπερμαν, δεν είμαι και μπασμένος

δεν είμαι ο πιο ζωντανός μα ούτε και πεθαμένος

Είμαι μετρίως μέτριος και πάντα μετρημένος

γι’ αυτό και είμαι ο πιο τρελός απ’ όλους σας κρυμμένος.

Δεν είμαι βουτυρόπαιδο δεν είμαι αλανιάρης

δεν είμαι ντιπ αμόρφωτος, ούτε και κουλτουριάρης

δεν είμαι βέρος Έλληνας, δεν είμαι Ευρωπαίος

δεν είμαι πανκ ούτε ροκάς, μα ούτε και Ζαγοραίος

Είμαι μετρίως μέτριος και πάντα μετρημένος

γι’ αυτό και είμαι ο πιο τρελός απ’ όλους σας κρυμμένος.

Τάσος Χατζηαναστασίου