Στέλνω τους στίχους ελληνικών τραγουδιών που χρησιμοποιώ μαζί με μια κασσέτα που έχω φτιάξει ως βοηθητικό υλικό της γλωσσικής διδασκαλίας. Τις επόμενες μέρες θα στείλω κάποια ακόμη τραγούδια, μια διδακτική πρόταση για την "Κίχλη" του Σεφέρη που ο καθηγητής Βιντσέντζο Ρότολο έχει επιλέξει να διδάξει στο μάθημα της ελληνικής λογοτεχνίας και γλώσσας αυτό το εξάμηνο και ό,τι άλλο υλικό θεωρώ ότι μπορεί να είναι χρήσιμο και σε άλλους. Ευτυχώς ή δυστυχώς δεν εμπλέκομαι στις τελικές εξετάσεις οπότε δεν έχω δικό μου σχετικό υλικό. Αν μπορέσω όμως θα εξασφαλίσω για τις Φρυκτωρίες το υλικό που χρησιμοποιούν οι καθηγητές που διενεργούν τις εξετάσεις. Παρακαλώ την Ιωάννα να ταξινομήσει το κείμενο στις διδακτικές προτάσεις αφήνοντας την περίληψη στην κεντρική σελίδα για λίγο καιρό ώστε να ενημερωθούν οι συνάδελφοι αμεσότερα.
Τάσος Χατζηαναστασίου

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ

στίχοι τραγουδιών από τα μαθήματα ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού του Τάσου Χατζηαναστασίου

Χανιά, Οκτώβριος 2002

Α΄ ΠΛΕΥΡΑ

1. Ο κλάμα ου εμιγκράντου

παραδοσιακό ελληνόφωνο από την Κάτω Ιταλία

τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη

Τέλω να μπιακεφτώ να μη πενσέφσω

να κλάφσω τσαι να γελάσω τέλω αρτεβράι

μα μάλι’ αράτζια έβο ε’ να κανταλίσω

στο φέγγο ε να φωνάσω: «ο άντρα μου πάει»

άντρα μου πάει

Τσ’ ε οι αντρώποι στε μας πάνε στε ταράσσουνε

ν’ άρτει καλοί ους τωρούμε του σ’ ένα χρόνου

Έτο ε ζωή μα ε του, ε ζωή, Κριστέ μου;

Μας πα τσαι στη Γκερμάνια κλαίοντα μα πόνο

κλαίοντα μα πόνο

«Τάτα γιατί εν να πάει, πέ μα γιατί;»

Γιατί έτο έν’ ναι ζωή μαρά παιδία

ο τεκούντη πολεμά τσ’ ιδρώνει

να λιπαριάσει ου σινιούρου μου τη φατία

μου τη φατία

Στέκω τη μπάντα τσαι στέκω εντώ σόνο

Στέω ττουμμα σα τσαι στε, πένσεω στο τρένο

πένσεω στο σκοτεινό και στη μινιέρα

που πολεμώντα ετσεί πεθαίνει ο γένο

πεθαίνει ο γένο

2. Ο Χρόνος που μετράει (L’ anno que verra)

μουσική-στίχοι: Λούτσιο Ντάλλα

μετάφραση-διασκευή-τραγούδι: Διονύσης Σαββόπουλος

Καλέ μου φίλε σου γράφω για να παρηγορηθώ

και εξαιτίας της απόστασής μας, τρελά θα εξηγηθώ

μα από τότε που λείπεις, παρατήρησα ξανά

πως ο γέρο-Χρόνος έφυγε μα κάτι ακόμα εδώ δεν προχωρά.

Σπανίως βγαίνουμε έξω κι ας είναι και γιορτές

αρκετοί σωριάζουν σάκους με άμμο στα παράθυρα και στις σκεπές

άλλος πάλι σωπαίνει για βδομάδες σα νεκρός

κι όσοι δεν έχουν κάτι τις να πούνε τους περισσεύει και καιρός

Μα η μικρή οθόνη μας είπε για τη νέα χρονιά

έναν ανασχηματισμό ευρύ που καρτερούμε πώς και τι

θάχουμε, λέει, Χριστούγεννα και καρναβάλια κάθε εκάστη

κάθε Χριστούλης θα κατέβει απ’ το σταυρό

και τα πουλάκια θα επιστρέψουν στο άστυ

θα έχει φαγοπότι και φως όλο το χρόνο

θα βγάζουν λόγο και οι μουγγοί γιατί οι τυφλοί μιλούσαν μόνο

θα επιτραπεί ο έρως όπως τον θέλει ο καθείς

θα παντρευτούν και οι καλόγεροί μας μα κατόπιν δοκιμής

και ως δια μαγείας θα εξαφανιστούν

κάτι κρετίνοι, κάτι απαίσιοι που μας ταλαιπωρούν

Βλέπεις αδερφέ μου, τι σου αραδιάζω ακριβέ μου;

Μα εδώ κοντεύω να φλιπάρω! Έστω σαν όνειρο αν το πάρω!

Βλέπεις, βλέπεις, βλέπεις, βλέπεις κύριέ μου, παραμιλάω, τρεκλίζω,

γελάω μ’ όλα τα εφέ μου και συνεχίζω να ελπίζω,

μα αν ο χρόνος ήταν μόνο για μια ώρα, κάτι σαν κομήτης,

πόσο σκληρό γίνεται τώρα καθώς χανόμαστε μαζί της.

3. Όμορφη Πόλη

μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι: Γιάννης Θεοδωράκης

τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη

Όμορφη πόλη φωνές μουσικές

απέραντοι δρόμοι, κλεμμένες ματιές

ο ήλιος χρυσίζει χέρια σπαρμένα

βουνά και γιαπιά, πελάγη απλωμένα

Θα γίνεις δικιά μου πριν πέσει η νύχτα

τα χλωμά τα φώτα πριν ρίξουν δίχτυα

Θα γίνεις δικιά μου

Η νύχτα έφτασε τα παράθυρα κλείσαν

Η νύχτα έπεσε οι δρόμοι χαθήκαν

Θα γίνεις δικιά μου πριν πέσει η νύχτα

τα χλωμά τα φώτα πριν ρίξουν δίχτυα

Θα γίνεις δικιά μου

Η νύχτα έφτασε τα παράθυρα κλείσαν

Η νύχτα έπεσε οι δρόμοι χαθήκαν

4. Ένα το χελιδόνι

μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης

Ένα το χελιδόνι κι η άνοιξη ακριβή

Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή

Θέλει νεκροί χιλιάδες να’ ναι στους τροχούς

Θέλει κι οι ζωντανοί να δίνουν το αίμα τους

Θε μου Πρωτομάστορα μ’ έχτισες μέσα στα βουνά

Θε μου Πρωτομάστορα, μ’ έκλεισες μές τη θάλασσα

Πάρθηκεν από Μάγους το σώμα του Μαγιού

Το’ χουνε θάψει σ’ ένα μνήμα του πέλαγου

Σ’ ένα βαθύ πηγάδι τό χουνε κλειστό

Μύρισε το σκοτάδι κι όλη η Άβυσσο

Θε μου Πρωτομάστορα μέσα στις πασχαλιές και συ

Θε μου Πρωτομάστορα, μύρισες την Ανάσταση!

5. Άρνηση

μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι: Γιώργος Σεφέρης

τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι

μα το νερό γλυφό.

Πάνω στην άμμο την ξανθή

γράψαμε το όνομά της

ωραία που φύσηξε ο μπάτης

και σβήστηκε η γραφή.

Με τι καρδιά, με τι πνοή

τι πόθους και τι πάθος

πήραμε τη ζωή μας° λάθος!

κι αλλάξαμε ζωή.

6. Ξαστεριά

παραδοσιακό επαναστατικό τραγούδι της Κρήτης

τραγούδι: Νίκος Ξυλούρης

Πότε θα κάμει, πότε θα κάμει ξαστεριά

ε, πότε θα φλεβαρίσει, πότε θα φλεβαρίσει

να πάρω το, να πάρω το ντουφέκι μου

να πάρω το, να πάρω το ντουφέκι μου

ε, την έμορφη πατρώνα, την έμορφη πατρώνα

να κατεβώ, να κατεβώ στον Ομαλό

να κατεβώ, να κατεβώ στον Ομαλό

ε, τη στράτα των Μουσούρων, τη στράτα των Μουσούρων

να κάνω μά-, να κάνω μάνες δίχως γιους

να κάνω μά-, να κάνω μάνες δίχως γιους

ε, γυναίκες δίχως άντρες, γυναίκες δίχως άντρες

να κάνω και, να κάνω και μωρά παιδιά

να κάνω και, να κάνω και μωρά παιδιά

ε, να κλαίν’ δίχως μανάδες, να κλαίν’ δίχως μανάδες

πότε θα κάμει, πότε θα κάμει ξαστεριά;

7. Μια θάλασσα μικρή

μουσική-στίχοι-τραγούδι: Διονύσης Σαββόπουλος

Μια θάλασσα μικρή, μια θάλασσα μικρή

είναι το καλοκαίρι μου, ο έρωτάς μου, ο πόνος μου

Μια θάλασσα μικρή, στα δυο σου μάτια φέγγει

κάθε πρωί

Μια θάλασσα μικρή στο δάκρυ, στο τραγούδι

στο κάθε σου φιλί, μια θάλασσα μικρή

Μια θάλασσα μικρή, μια θάλασσα μικρή

και στη γωνιά η στάμνα μου για ένα καλοκαίρι

ήσουν εσύ

Σε τραγουδούσα εγώ, σαν τις χορδές του ανέμου

στα μαύρα σου μαλλιά

σ’ ακολουθούσα εγώ σαν το μικρό χορτάρι τον άνεμο

σ’ ακολουθούσα εγώ

8. Θάλασσά μου σκοτεινή

μουσική-στίχοι-τραγούδι: Νίκος Πορτοκάλογλου

Αχ θάλασσά μου σκοτεινή, θάλασσα αγριεμένη

πού θα με βγάλεις το πρωί σε ποια στεριά μου ξένη

πού θα με βγάλεις το πρωί σε ποια στεριά μου ξένη

θάλασσά μου σκοτεινή, θάλασσα αγριεμένη

Τα είχα όλα μια φορά, μα ήθελα παραπάνω

τι να τα κάνω τώρα πια απόψε που σε χάνω;

Μέσα στα μαύρα σου νερά, κομμάτια η ζωή μου

Αχ θάλασσά μου εσύ βαθιά, που κρύβεις το νησί μου

Αχ θάλασσά μου εσύ βαθιά, που κρύβεις το νησί μου

Μέσα στα μαύρα σου, νερά κομμάτια η ζωή μου

Τα είχα όλα μια φορά, μα ήθελα παραπάνω

τι να τα κάνω τώρα πια απόψε που σε χάνω;

Τα είχα όλα μια φορά, μα ήθελα παραπάνω

τι να τα κάνω τώρα πια απόψε που σε χάνω;

Τα είχα όλα μια φορά, μα ήθελα παραπάνω

τι να τα κάνω τώρα πια απόψε που σε χάνω;

9. Τσάμικο

μουσική-στίχοι-τραγούδι: Διονύσης Σαββόπουλος

«Πόσος κόσμος πλάι του πέρασε και τον προσπέρασε, τι να ζητάει

Επαρχιώτης στην Ομόνοια μέσ’ το ψιλόβροχο, αρχές του Μάη

ψυχές πολύβουες και ούτε ένα πρόσωπο, τι καρτεράει

κλαρίνα παίζουν κόσμος γλεντάει, τι ώρα πάει, τι ώρα πάει»

Ξένος ως και στη χαρά του, μεσονύχτι του Σαββάτου

τραγουδάκια μου κατάμονα, αν σας αντάμωνα θάπεφτα κάτω

στο ρυθμό σας ονειρεύομαι, και ξενιτεύομαι στα βήματά του

κάπου εδώ έχω γνωστούς, αλλά τέτοιαν ώρα μη βαρύνω τους

Ζήτω η Ελλάδα και κάθετι μοναχικό στον κόσμο αυτό

Αλαμάνα και Γραβιά, Μελβούρνη, Μόναχο, Αμέρικα,

Βελεστίνο, Άγιοι Σαράντα, Εσκί Σεχίρ,

Κώστας, Κώστας, Μανώλης, Πέτρος, Γιάννης, Τάκης

Διοικητηρίου και Εξαρχείων, Αλέκος, Βασίλης, Άγγελος,

Μπιζανίου και Αναλήψεως, Αγίας Τριάδας και 28ης (εικοστής ογδόης) Οκτωβρίου

Η Ελλάδα που αντιστέκεται, η Ελλάδα που επιμένει

κι όποιος δεν καταλαβαίνει δεν ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει

Καλωσόρισες πουλί μου, μοναξιά ελληνική μου

απ’ αγάπη φεύγεις έρχεσαι πηγαινοέρχεσαι σαν την πνοή μου

κι απ’ την έρμη την απόσταση παίρνει υπόσταση κάθε γιορτή μου

απ’ τους δυο μας ποταμούς, θα γεμίσει η έρημος καρπούς

10. Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι

μουσική: Μάνος Χατζιδάκης, στίχοι: Ν. Περγιάλλης, Μ. Χατζιδάκης

τραγούδι: Έλλη Πασπαλά

Τρεις μέρες χώρισα από σένα

τις νύχτες μένω μοναχή

σαν τα βουνά που στέκουν τώρα δακρυσμένα

όταν τα βλέπουν οι ουρανοί

διώξε τη λύπη παλικάρι

πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι

Πώς νάβγω και να περπατήσω

τα λόγια του να θυμηθώ

με το φεγγάρι πώς αυτός να τραγουδήσω

με το φεγγάρι πώς να παρηγορηθώ

διώξε τη λύπη παλικάρι

πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι

11. Αγάπη πούγινες δίκοπο μαχαίρι

μουσική: Μάνος Χατζιδάκης, στίχοι: Μ. Κακογιάννης

τραγούδι: Έλλη Πασπαλά

Αγάπη πούγινες δίκοπο μαχαίρι

άλλοτε μούδινες μόνο τη χαρά

μα τώρα πνίγεις τη χαρά στο δάκρυ

δε βρίσκω άκρη, δε βρίσκω γιατριά

Φωτιές ανάβουνε μέσα στα δυο του μάτια

τ’ αστέρια πέφτουνε όταν με θωρεί

σβήστε τα φώτα, σβήστε το φεγγάρι

σα θα με πάρει τον πόνο μου μη δει

12. Είμ’ αητός χωρίς φτερά

μουσική: Μάνος Χατζιδάκης, στίχοι: Ε. Παπαγιαννοπούλου

τραγούδι: Ηλίας Λιούγκος

Σαν τον αητό είχα φτερά και πέταγα πολύ ψηλά

μα ένα χέρι λατρεμένο, ένα χέρι λατρευτό

μου τα κόβει τα φτερά μου, για να μην ψηλά πετώ

είμ’ αητός χωρίς φτερά

χωρίς αγάπη και χαρά

είμ’ αητός χωρίς φτερά

Το χέρι αυτό το λατρευτό, μεσ’ στη ζωή θα τ’ αγαπώ

ό,τι και να μούχει κάνει, όλα του τα συγχωρώ

με φτερούγες τσακισμένες, πάντα εγώ θα τ’ αγαπώ

είμ’ αητός χωρίς φτερά

χωρίς αγάπη και χαρά

είμ’ αητός χωρίς φτερά

13. Ο Γιάννης ο φονιάς

μουσική: Μάνος Χατζιδάκης, στίχοι: Νίκος Γκάτσος

τραγούδι: Βασίλης Λέκκας

Ο Γιάννης ο φονιάς, παιδί μιας Πατρινιάς κι ενός Μεσολογγίτη

προχτές την Κυριακή, μετά τη φυλακή, επέρασε απ’ το σπίτι

του βγάλαμε γλυκό του βγάλαμε και μέντα

μα για το φονικό δεν είπαμε κουβέντα

Μονάχα το Φροσί με δάκρυ θαλασσί στα μάτια τα μεγάλα

του φίλησε βουβά τα χέρια τ’ ακριβά και βγήκε από τη σάλα

δε μπόρεσε κανείς τον πόνο της ν’ αντέξει

κι ούτε ένας συγγενείς να πει δε βρήκε λέξη

Ο Γιάννης ο φονιάς στην άκρη της γωνιάς με του καημού τα λάθη

θυμήθηκε ξανά φεγγάρια μακρινά και τ’όνειρο που εχάθη

14. Το πεπρωμένο

μουσική-στίχοι: Βασίλης Δημητρίου

τραγούδι: Γιώργος Νταλάρας

Στο πεπρωμένο σου να δίνεις σημασία

και να προσέχεις πώς βαδίζεις στη ζωή

όταν κοιμάσαι κάποιος γράφει ιστορία

και κάποιος παίζει τη δική σου τη ζωή

Όλοι έχουμε γραμμένο που το λένε πεπρωμένο

και κανένας δεν μπορεί να τ’ αποφύγει

δεν υπάρχει θεωρία ούτε τρέλα ούτε ευφυΐα

και ο καθένας το παλεύει όσο ξέρει και μπορεί

από παιδί στον ύπνο μου έβλεπα φωτιές

Για την αγάπη όσα κι να δίνεις είναι λίγα

και να το ξέρεις πως δεν έχει ανταμοιβή

δώστα και φύγε και μη χάνεις ευκαιρία

στο περιθώριο μη βάζεις την ψυχή

Όλοι έχουμε γραμμένο που το λένε πεπρωμένο

και κανένας δεν μπορεί να τ’ αποφύγει

δεν υπάρχει θεωρία ούτε τρέλα ούτε ευφυΐα

και ο καθένας το παλεύει όσο ξέρει και μπορεί

από παιδί στον ύπνο μου έβλεπα φωτιές

Β΄ ΠΛΕΥΡΑ

1. Γιάννη μου το μαντήλι σου

παραδοσιακό από την Ήπειρο

τραγούδι: Δόμνα Σαμίου

Γιάννη μου το, Γιάννη μου το, άιντε

Γιάννη μου το μαντήλι σου, έλα

άντε τι τόχεις λερωμένο, βρε Γιάννη, Γιαννάκη μου,

άντε τι τόχεις λερωμένο βρε παλικαράκι μου

Το λέρωσε, το λέρωσε, άιντε

το λέρωσε η ξενιτειά, έλα

άντε τα έρημα τα ξένα, βρε Γιαννή, Γιαννάκη μου,

άντε τα έρημα τα ξένα, βρε καλό παιδάκι μου

Πέντε ποτάμια, πέντε ποτάμια, άιντε

πέντε ποτάμια τόπλενα, έλα

άιντε και βάψαν και τα πέντε, βρε Γιαννή, Γιαννάκη μου,

άιντε και βάψαν και τα πέντε, βρε παλικαράκι μου

2. Ρούσα παπαδιά

παραδοσιακό συρτό Ρούμελης

τραγούδι: Δόμνα Σαμίου

Σαν πήρα έναν κατήφορο, για δες, την άκρη το ποτάμι

και το ποτάμι, άντε ρούσα παπαδιά, και το ποτάμι ήταν θολό

και το ποτάμι ήταν θολό, θολό κατεβασμένο

σέρνει λιθά-, άντε ρούσα παπαδιά, σέρνει λιθάρια ριζιμιά

σέρνει λιθάρια ριζιμιά, δέντρα ξεριζωμένα

σέρνει και μια, άντε ρούσα παπαδιά, σέρνει και μια γλυκομηλιά

σέρνει και μια γλυκομηλιά, τα μήλα φορτωμένη

κι ανάμεσα, άντε ρούσα παπαδιά, κι ανάμεσα στους κλώνους της

κι ανάμεσα στους κλώνους της, για δες, δυο αδέλφια αγκαλιασμένα

να κλαίει η δό-, άντε ρούσα παπαδιά, τα κλαίει η δόλια η Ρούμελη

να κλαίει η δόλια η Ρούμελη, τα κλαίει ο κόσμος όλος

για δέστε τα, άντε ρούσα παπαδιά, για δέστε τα κακόμοιρα

για δέστε τα κακόμοιρα, για δέστε τα καημένα

αν δεν, άντε ρούσα παπαδιά, αν δεν φιλιόνταν ζωντανά

αν δεν φιλιόνταν ζωντανά, φιλιόντα πεθαμένα

για δέστε τα, άντε ρούσα παπαδιά, για δέστε τα κακόμοιρα

3. Όσο βαρούν τα σίδερα

παραδοσιακό Κρήτης

τραγούδι: Δόμνα Σαμίου

Αμάν…

όσο βαρούν τα σίδερα, άμαν άμαν, βαρούν τα μαύρα ρούχα

Αμάν…

γιατί τα φόρεσα και εγώ κόσμε ψεύτη για μιαν αγάπη πούχα

Αμάν…

είχα και ηστερήθηκα, άμαν, άμαν, θυμούμαι και στενάζω

Αμάν…

άνοιξε γη μέσα να μπω, κόσμε ψεύτη, κόσμο να μην κοιτάζω

4. Έχε γεια Παναγιά

παραδοσιακό χασάπικο πολίτικο (Κωνσταντινούπολης)

τραγούδι: Δόμνα Σαμίου

Στο Γαλατά ψιλή βροχή και στα Ταταύλα μπόρα

βασίλισσα των κοριτσιών, είναι η μαυροφόρα

Έχε γεια Παναγιά, τα μιλήσαμε

όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε

Στο Γαλατά θα πιω κρασί, στο Πέρα θα μεθύσω

και μέσα απ’ το Γεντί-Κουλέ κοπέλα θ’ αγαπήσω

Έχε γεια Παναγιά, τα μιλήσαμε

όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε

Γεντί-Κουλέ και Θεραπειά, Ταταύλα και Νιχώρι

αυτά τα τέσσερα χωριά, μορφαίνουνε την Πόλη

Έχε γεια Παναγιά, τα μιλήσαμε

όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε

5. Ο Μάραντον

παραδοσιακό ποντιακό

τραγούδι: Δόμνα Σαμίου, Γιώργος Τσαλικλίδης

Το Μάραντον χαρτίν ερτέν να πάει και ση στρατίαν νε

το φτάσασιν τη πέταλα και ασό χρυσά καρφία νε

Τον μαύρον άτ καλύβονε, κατά αντικρύ σο φέγγο νε

η καλή άτ παρέστεκε με το μαντήλ κατία νε

-Πού πας, πού πας νε Μάραντε

και μεν την Αν αφήνεις με;

-Αφήνω σε σον κύρην μου

σον αεγγόν σ’ αφήνω νε

-Πού πας, πού πας νε Μάραντε

και μεν την Αν αφήνεις με,

-Αφήνω σε σην μάναν μου

σην Άγιαν Ελένην νε

-Πού πας, πού πας νε Μάραντε

και μεν την Αν αφήνεις με;

-Αφήνω σε χρυσόν σταυρόν

κι αργυρέν δακτυλίδι νε

πουν το κεφά το δακτυλί

και τον σταυρόν προσκύνα νε

6. Το τραγούδι της ξενιτειάς

μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι: Ερρίκος Θαλασσινός

τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Φεγγάρι μάγια μούκανες

και περπατώ και περπατώ στα ξένα

είναι το σπίτι ορφανό, ορφανό

ασβάσταχτο το δειλινό

και τα βουνά και τα βουνά κλαμένα

Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί

να πάει στη μάνα υπομονή

Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί

ένα χελι- ένα χελιδονάκι

να πάει να χτίσει τη φωλιά

στου κήπου την κορομηλιά

δίπλα στο μπα-, δίπλα στο μπαλκονάκι

Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί

να πάει στη μάνα υπομονή

Να πάει στη μάνα υπομονή

δεμένη στο, δεμένη στο μαντήλι

προικιά στην αδελφούλα μου

και στη γειτονοπούλα μου

γλυκό φιλί, γλυκό φιλί στα χείλη

Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί

να πάει στη μάνα υπομονή

7. Δραπετσώνα

μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης

τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Μ’ αίμα χτισμένο κάθε πέτρα και καημός

κάθε καρφί του πίκρα και λυγμός

μα όταν γυρίζαμε το βράδυ απ’ τη δουλειά

εγώ και εκείνη όνειρα φιλιά

τόδερνε ο αγέρας κι η βροχή

μα ήταν λιμάνι κι αγκαλιά και γλυκιά απαντοχή

αχ το σπιτάκι μας κι αυτό είχε ψυχή

Πάρ’ το στεφάνι μας, πάρ’ το γεράνι μας.

Στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή.

Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου.

Εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί.

Ένα κρεβάτι και μια κούνια στη γωνιά

Στην τρύπια στέγη του άστρα και πουλιά

Κάθε του πόρτα ιδρώτας κι αναστεναγμός

Κάθε παράθυρό του κι ουρανός

Κι όταν ερχόταν η βραδιά

μες το στενό σοκάκι ξεφαντώνανε το παιδιά

αχ το σπιτάκι μας κι αυτό είχε καρδιά

Πάρ’ το στεφάνι μας, πάρ’ το γεράνι μας.

στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή.

κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου.

εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί.

8. Φέρτε μια κούπα με κρασί

μουσική-στίχοι: Απόστολος Καλδάρας

τραγούδι: Πόλυ Πάνου

Φέρτε μια κούπα με κρασί

και κάντε μου παρέα

για μένα απόψε η βραδιά

είναι η τελευταία

Βρε ζωή φαρμάκια στάζεις, σε βαρέθηκα

κι αν χρυσά παλάτια τάζεις, είναι ψεύτικα

Πέστε τραγούδια θλιβερά

απ’ της καρδιάς τα βάθη

δεν είναι άλλα πιο βαριά

απ’ τα δικά μου πάθη

Βρε ζωή φαρμάκια στάζεις, σε βαρέθηκα

κι αν χρυσά παλάτια τάζεις, είναι ψεύτικα

Κι αν δείτε φίλοι κάποτε

μια μάνα πικραμένη

πέστε ας το πάρει απόφαση

κι ας μη με περιμένει

Βρε ζωή φαρμάκια στάζεις, σε βαρέθηκα

κι αν χρυσά παλάτια τάζεις, είναι ψεύτικα

9. Ό,τι αγαπάω εγώ πεθαίνει

μουσική: Απόστολος Καλδάρας, στίχοι: Γιώργος Σαμολαδάς

τραγούδι: Στέλιος Καζαντζίδης, Μαρινέλλα

Όποια και νάσαι, ό,τι και νάσαι

κάνε μου απόψε συντροφιά

δε σου ζητάω να μ’ αγαπήσεις

λίγη ζητώ παρηγοριά

Αν είναι η μοίρα μου σακατεμένη

δε φταίει ο κόσμος ούτε και συ

ό,τι αγαπάω εγώ πεθαίνει

και ξαναρχίζω απ’ την αρχή

Όσες γυναίκες έχω γνωρίσει

έφυγαν δίχως αφορμή

όμως δεν έχω καμιά μισήσει

το ριζικό μου έχει γραφτεί

Αν είναι η μοίρα μου σακατεμένη

δε φταίει ο κόσμος ούτε και συ

ό,τι αγαπάω εγώ πεθαίνει

και ξαναρχίζω απ’ την αρχή

Όποια και νάσαι, ό,τι και νάσαι

δυο λόγια πές μου τρυφερά

λίγο η ψυχή μου να ξαλαφρώσει

κι αύριο πες μου: γεια χαρά

10. Συννεφιασμένη Κυριακή

μουσική: Βασίλης Τσιτσάνης, στίχοι: Αλ. Γκούβαρης

τραγούδι: Βασίλης Τσιτσάνης, Μαρίκα Νίνου

Συννεφιασμένη Κυριακή μοιάζεις με την καρδιά μου

που έχει πάντα συννεφιά, συννεφιά, Χριστέ και Παναγιά μου

που έχει πάντα συννεφιά, συννεφιά, Χριστέ και Παναγιά μου

Είσαι μια μέρα σαν κι αυτή πούχασα τη χαρά μου

Συννεφιασμένη Κυριακή, Κυριακή, ματώνεις την καρδιά μου

Συννεφιασμένη Κυριακή, Κυριακή, ματώνεις την καρδιά μου

Όταν σε βλέπω βροχερή, στιγμή δεν ησυχάζω

μαύρη μου κάνεις τη ζωή, τη ζωή, και βαριαναστενάζω

μαύρη μου κάνεις τη ζωή, τη ζωή, και βαριαναστενάζω

11. Κάνε λιγάκι υπομονή

μουσική- στίχοι: Βασίλης Τσιτσάνης

τραγούδι: Σωτηρία Μπέλλου

Μην απελπίζεσαι και δε θα αργήσει

κοντά σου θάρθει μια χαραυγή

καινούρια αγάπη να σου ζητήσει

κάνει λιγάκι υπομονή

καινούρια αγάπη να σου ζητήσει

κάνει λιγάκι υπομονή

Διώξε τα σύννεφα απ’ την καρδιά σου

και με το κλάμα μην ξαγρυπνάς

τι κι αν δε βρίσκεται στην αγκαλιά σου

θάρθει μια μέρα μην το ξεχνάς

τι κι αν δε βρίσκεται στην αγκαλιά σου

θάρθει μια μέρα μην το ξεχνάς

Γλυκοχαράματα θα σε ξυπνήσει

και ο έρωτάς σας θα αναστηθεί

καινούρια αγάπη θα ξαναζήσεις

κάνει λιγάκι υπομονή

καινούρια αγάπη θα ξαναζήσεις

κάνει λιγάκι υπομονή

12. Σαν απόκληρος γυρίζω

μουσική-στίχοι: Βασίλης Τσιτσάνης

τραγούδι: Σωτηρία Μπέλλου

Σαν απόκληρος γυρίζω

στην κακούργα ξενιτειά

περιπλανώμενος δυστυχισμένος

μακριά απ’ της μάνας μου την αγκαλιά

περιπλανώμενος δυστυχισμένος

μακριά απ’ της μάνας μου την αγκαλιά

κλαίνε τα πουλιά για αέρα

και τα δέντρα για νερό

κλαίω μανούλα μου κι εγώ για σένα

που έχω χρόνια για να σε ιδώ

κλαίω μανούλα μου κι εγώ για σένα

που έχω χρόνια για να σε ιδώ

Πάρε Χάρε την ψυχή μου

ησυχία για να βρω

αφού το θέλησε η μαύρη μοίρα

μεσ’ τη ζωή μου να μη χαρώ

αφού το θέλησε η μαύρη μοίρα

μεσ’ τη ζωή μου να μη χαρώ

13. Καληνύφτα

παραδοσιακό ελληνόφωνο από την Κάτω Ιταλία

εκτέλεση: συγκρότημα Γειτονία

Τι έν’ γκλυτσέα τούση νύφτα τι έν ώρια

τα’ εβώ ε πλώνω πενσέοντα σε σένα

τσ’ έτού μπει στη φενέστρα σου αγάπη μου

της καρδίας μου σου ’νοίφτω την πένα.

Εβώ πάντα σ’ εσένα πενσέω

γιατί σένα φσυχή μου ’γαπώ

τσαι που πάω που σύρνω που στέω

στη καρδιά μου πάντα σένα βαστώ

Καληνύφτα σε ’φήνω και πάω

πλάια σου ’τι ’βω πίρτα πρικό

τσαι που πάω που σύρνω που στέω

στη καρδιά μου πάντα σένα βαστώ

14. Ο χορός του Ζορμπά

(μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, σόλο μπουζούκι: Γιώργος Ζαμπέτας

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ

στίχοι τραγουδιών από τα μαθήματα

ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού

του Τάσου Χατζηαναστασίου

Χανιά, Οκτώβριος 2002

Α΄ ΠΛΕΥΡΑ

1. Ο κλάμα ου εμιγκράντου

παραδοσιακό ελληνόφωνο από την Κάτω Ιταλία

τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη

Τέλω να μπιακεφτώ να μη πενσέφσω

να κλάφσω τσαι να γελάσω τέλω αρτεβράι

μα μάλι’ αράτζια έβο ε’ να κανταλίσω

στο φέγγο ε να φωνάσω: «ο άντρα μου πάει»

άντρα μου πάει

Τσ’ ε οι αντρώποι στε μας πάνε στε ταράσσουνε

ν’ άρτει καλοί ους τωρούμε του σ’ ένα χρόνου

Έτο ε ζωή μα ε του, ε ζωή, Κριστέ μου;

Μας πα τσαι στη Γκερμάνια κλαίοντα μα πόνο

κλαίοντα μα πόνο

«Τάτα γιατί εν να πάει, πέ μα γιατί;»

Γιατί έτο έν’ ναι ζωή μαρά παιδία

ο τεκούντη πολεμά τσ’ ιδρώνει

να λιπαριάσει ου σινιούρου μου τη φατία

μου τη φατία

Στέκω τη μπάντα τσαι στέκω εντώ σόνο

Στέω ττουμμα σα τσαι στε, πένσεω στο τρένο

πένσεω στο σκοτεινό και στη μινιέρα

που πολεμώντα ετσεί πεθαίνει ο γένο

πεθαίνει ο γένο

2. Ο Χρόνος που μετράει (L’ anno que verra)

μουσική-στίχοι: Λούτσιο Ντάλλα

μετάφραση-διασκευή-τραγούδι: Διονύσης Σαββόπουλος

Καλέ μου φίλε σου γράφω για να παρηγορηθώ

και εξαιτίας της απόστασής μας, τρελά θα εξηγηθώ

μα από τότε που λείπεις, παρατήρησα ξανά

πως ο γέρο-Χρόνος έφυγε μα κάτι ακόμα εδώ δεν προχωρά.

Σπανίως βγαίνουμε έξω κι ας είναι και γιορτές

αρκετοί σωριάζουν σάκους με άμμο στα παράθυρα και στις σκεπές

άλλος πάλι σωπαίνει για βδομάδες σα νεκρός

κι όσοι δεν έχουν κάτι τις να πούνε τους περισσεύει και καιρός

Μα η μικρή οθόνη μας είπε για τη νέα χρονιά

έναν ανασχηματισμό ευρύ που καρτερούμε πώς και τι

θάχουμε, λέει, Χριστούγεννα και καρναβάλια κάθε εκάστη

κάθε Χριστούλης θα κατέβει απ’ το σταυρό

και τα πουλάκια θα επιστρέψουν στο άστυ

θα έχει φαγοπότι και φως όλο το χρόνο

θα βγάζουν λόγο και οι μουγγοί γιατί οι τυφλοί μιλούσαν μόνο

θα επιτραπεί ο έρως όπως τον θέλει ο καθείς

θα παντρευτούν και οι καλόγεροί μας μα κατόπιν δοκιμής

και ως δια μαγείας θα εξαφανιστούν

κάτι κρετίνοι, κάτι απαίσιοι που μας ταλαιπωρούν

Βλέπεις αδερφέ μου, τι σου αραδιάζω ακριβέ μου;

Μα εδώ κοντεύω να φλιπάρω! Έστω σαν όνειρο αν το πάρω!

Βλέπεις, βλέπεις, βλέπεις, βλέπεις κύριέ μου, παραμιλάω, τρεκλίζω,

γελάω μ’ όλα τα εφέ μου και συνεχίζω να ελπίζω,

μα αν ο χρόνος ήταν μόνο για μια ώρα, κάτι σαν κομήτης,

πόσο σκληρό γίνεται τώρα καθώς χανόμαστε μαζί της.

3. Όμορφη Πόλη

μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι: Γιάννης Θεοδωράκης

τραγούδι: Μαρία Φαραντούρη

Όμορφη πόλη φωνές μουσικές

απέραντοι δρόμοι, κλεμμένες ματιές

ο ήλιος χρυσίζει χέρια σπαρμένα

βουνά και γιαπιά, πελάγη απλωμένα

Θα γίνεις δικιά μου πριν πέσει η νύχτα

τα χλωμά τα φώτα πριν ρίξουν δίχτυα

Θα γίνεις δικιά μου

Η νύχτα έφτασε τα παράθυρα κλείσαν

Η νύχτα έπεσε οι δρόμοι χαθήκαν

Θα γίνεις δικιά μου πριν πέσει η νύχτα

τα χλωμά τα φώτα πριν ρίξουν δίχτυα

Θα γίνεις δικιά μου

Η νύχτα έφτασε τα παράθυρα κλείσαν

Η νύχτα έπεσε οι δρόμοι χαθήκαν

4. Ένα το χελιδόνι

μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης

Ένα το χελιδόνι κι η άνοιξη ακριβή

Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή

Θέλει νεκροί χιλιάδες να’ ναι στους τροχούς

Θέλει κι οι ζωντανοί να δίνουν το αίμα τους

Θε μου Πρωτομάστορα μ’ έχτισες μέσα στα βουνά

Θε μου Πρωτομάστορα, μ’ έκλεισες μές τη θάλασσα

Πάρθηκεν από Μάγους το σώμα του Μαγιού

Το’ χουνε θάψει σ’ ένα μνήμα του πέλαγου

Σ’ ένα βαθύ πηγάδι τό χουνε κλειστό

Μύρισε το σκοτάδι κι όλη η Άβυσσο

Θε μου Πρωτομάστορα μέσα στις πασχαλιές και συ

Θε μου Πρωτομάστορα, μύρισες την Ανάσταση!

5. Άρνηση

μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι: Γιώργος Σεφέρης

τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Στο περιγιάλι το κρυφό

κι άσπρο σαν περιστέρι

διψάσαμε το μεσημέρι

μα το νερό γλυφό.

Πάνω στην άμμο την ξανθή

γράψαμε το όνομά της

ωραία που φύσηξε ο μπάτης

και σβήστηκε η γραφή.

Με τι καρδιά, με τι πνοή

τι πόθους και τι πάθος

πήραμε τη ζωή μας° λάθος!

κι αλλάξαμε ζωή.

6. Ξαστεριά

παραδοσιακό επαναστατικό τραγούδι της Κρήτης

τραγούδι: Νίκος Ξυλούρης

Πότε θα κάμει, πότε θα κάμει ξαστεριά

ε, πότε θα φλεβαρίσει, πότε θα φλεβαρίσει

να πάρω το, να πάρω το ντουφέκι μου

να πάρω το, να πάρω το ντουφέκι μου

ε, την έμορφη πατρώνα, την έμορφη πατρώνα

να κατεβώ, να κατεβώ στον Ομαλό

να κατεβώ, να κατεβώ στον Ομαλό

ε, τη στράτα των Μουσούρων, τη στράτα των Μουσούρων

να κάνω μά-, να κάνω μάνες δίχως γιους

να κάνω μά-, να κάνω μάνες δίχως γιους

ε, γυναίκες δίχως άντρες, γυναίκες δίχως άντρες

να κάνω και, να κάνω και μωρά παιδιά

να κάνω και, να κάνω και μωρά παιδιά

ε, να κλαίν’ δίχως μανάδες, να κλαίν’ δίχως μανάδες

πότε θα κάμει, πότε θα κάμει ξαστεριά;

7. Μια θάλασσα μικρή

μουσική-στίχοι-τραγούδι: Διονύσης Σαββόπουλος

Μια θάλασσα μικρή, μια θάλασσα μικρή

είναι το καλοκαίρι μου, ο έρωτάς μου, ο πόνος μου

Μια θάλασσα μικρή, στα δυο σου μάτια φέγγει

κάθε πρωί

Μια θάλασσα μικρή στο δάκρυ, στο τραγούδι

στο κάθε σου φιλί, μια θάλασσα μικρή

Μια θάλασσα μικρή, μια θάλασσα μικρή

και στη γωνιά η στάμνα μου για ένα καλοκαίρι

ήσουν εσύ

Σε τραγουδούσα εγώ, σαν τις χορδές του ανέμου

στα μαύρα σου μαλλιά

σ’ ακολουθούσα εγώ σαν το μικρό χορτάρι τον άνεμο

σ’ ακολουθούσα εγώ

8. Θάλασσά μου σκοτεινή

μουσική-στίχοι-τραγούδι: Νίκος Πορτοκάλογλου

Αχ θάλασσά μου σκοτεινή, θάλασσα αγριεμένη

πού θα με βγάλεις το πρωί σε ποια στεριά μου ξένη

πού θα με βγάλεις το πρωί σε ποια στεριά μου ξένη

θάλασσά μου σκοτεινή, θάλασσα αγριεμένη

Τα είχα όλα μια φορά, μα ήθελα παραπάνω

τι να τα κάνω τώρα πια απόψε που σε χάνω;

Μέσα στα μαύρα σου νερά, κομμάτια η ζωή μου

Αχ θάλασσά μου εσύ βαθιά, που κρύβεις το νησί μου

Αχ θάλασσά μου εσύ βαθιά, που κρύβεις το νησί μου

Μέσα στα μαύρα σου, νερά κομμάτια η ζωή μου

Τα είχα όλα μια φορά, μα ήθελα παραπάνω

τι να τα κάνω τώρα πια απόψε που σε χάνω;

Τα είχα όλα μια φορά, μα ήθελα παραπάνω

τι να τα κάνω τώρα πια απόψε που σε χάνω;

Τα είχα όλα μια φορά, μα ήθελα παραπάνω

τι να τα κάνω τώρα πια απόψε που σε χάνω;

9. Τσάμικο

μουσική-στίχοι-τραγούδι: Διονύσης Σαββόπουλος

«Πόσος κόσμος πλάι του πέρασε και τον προσπέρασε, τι να ζητάει

Επαρχιώτης στην Ομόνοια μέσ’ το ψιλόβροχο, αρχές του Μάη

ψυχές πολύβουες και ούτε ένα πρόσωπο, τι καρτεράει

κλαρίνα παίζουν κόσμος γλεντάει, τι ώρα πάει, τι ώρα πάει»

Ξένος ως και στη χαρά του, μεσονύχτι του Σαββάτου

τραγουδάκια μου κατάμονα, αν σας αντάμωνα θάπεφτα κάτω

στο ρυθμό σας ονειρεύομαι, και ξενιτεύομαι στα βήματά του

κάπου εδώ έχω γνωστούς, αλλά τέτοιαν ώρα μη βαρύνω τους

Ζήτω η Ελλάδα και κάθετι μοναχικό στον κόσμο αυτό

Αλαμάνα και Γραβιά, Μελβούρνη, Μόναχο, Αμέρικα,

Βελεστίνο, Άγιοι Σαράντα, Εσκί Σεχίρ,

Κώστας, Κώστας, Μανώλης, Πέτρος, Γιάννης, Τάκης

Διοικητηρίου και Εξαρχείων, Αλέκος, Βασίλης, Άγγελος,

Μπιζανίου και Αναλήψεως, Αγίας Τριάδας και 28ης (εικοστής ογδόης) Οκτωβρίου

Η Ελλάδα που αντιστέκεται, η Ελλάδα που επιμένει

κι όποιος δεν καταλαβαίνει δεν ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει

Καλωσόρισες πουλί μου, μοναξιά ελληνική μου

απ’ αγάπη φεύγεις έρχεσαι πηγαινοέρχεσαι σαν την πνοή μου

κι απ’ την έρμη την απόσταση παίρνει υπόσταση κάθε γιορτή μου

απ’ τους δυο μας ποταμούς, θα γεμίσει η έρημος καρπούς

10. Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι

μουσική: Μάνος Χατζιδάκης, στίχοι: Ν. Περγιάλλης, Μ. Χατζιδάκης

τραγούδι: Έλλη Πασπαλά

Τρεις μέρες χώρισα από σένα

τις νύχτες μένω μοναχή

σαν τα βουνά που στέκουν τώρα δακρυσμένα

όταν τα βλέπουν οι ουρανοί

διώξε τη λύπη παλικάρι

πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι

Πώς νάβγω και να περπατήσω

τα λόγια του να θυμηθώ

με το φεγγάρι πώς αυτός να τραγουδήσω

με το φεγγάρι πώς να παρηγορηθώ

διώξε τη λύπη παλικάρι

πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι

11. Αγάπη πούγινες δίκοπο μαχαίρι

μουσική: Μάνος Χατζιδάκης, στίχοι: Μ. Κακογιάννης

τραγούδι: Έλλη Πασπαλά

Αγάπη πούγινες δίκοπο μαχαίρι

άλλοτε μούδινες μόνο τη χαρά

μα τώρα πνίγεις τη χαρά στο δάκρυ

δε βρίσκω άκρη, δε βρίσκω γιατριά

Φωτιές ανάβουνε μέσα στα δυο του μάτια

τ’ αστέρια πέφτουνε όταν με θωρεί

σβήστε τα φώτα, σβήστε το φεγγάρι

σα θα με πάρει τον πόνο μου μη δει

12. Είμ’ αητός χωρίς φτερά

μουσική: Μάνος Χατζιδάκης, στίχοι: Ε. Παπαγιαννοπούλου

τραγούδι: Ηλίας Λιούγκος

Σαν τον αητό είχα φτερά και πέταγα πολύ ψηλά

μα ένα χέρι λατρεμένο, ένα χέρι λατρευτό

μου τα κόβει τα φτερά μου, για να μην ψηλά πετώ

είμ’ αητός χωρίς φτερά

χωρίς αγάπη και χαρά

είμ’ αητός χωρίς φτερά

Το χέρι αυτό το λατρευτό, μεσ’ στη ζωή θα τ’ αγαπώ

ό,τι και να μούχει κάνει, όλα του τα συγχωρώ

με φτερούγες τσακισμένες, πάντα εγώ θα τ’ αγαπώ

είμ’ αητός χωρίς φτερά

χωρίς αγάπη και χαρά

είμ’ αητός χωρίς φτερά

<

13. Ο Γιάννης ο φονιάς

μουσική: Μάνος Χατζιδάκης, στίχοι: Νίκος Γκάτσος

τραγούδι: Βασίλης Λέκκας

Ο Γιάννης ο φονιάς, παιδί μιας Πατρινιάς κι ενός Μεσολογγίτη

προχτές την Κυριακή, μετά τη φυλακή, επέρασε απ’ το σπίτι

του βγάλαμε γλυκό του βγάλαμε και μέντα

μα για το φονικό δεν είπαμε κουβέντα

Μονάχα το Φροσί με δάκρυ θαλασσί στα μάτια τα μεγάλα

του φίλησε βουβά τα χέρια τ’ ακριβά και βγήκε από τη σάλα

δε μπόρεσε κανείς τον πόνο της ν’ αντέξει

κι ούτε ένας συγγενείς να πει δε βρήκε λέξη

Ο Γιάννης ο φονιάς στην άκρη της γωνιάς με του καημού τα λάθη

θυμήθηκε ξανά φεγγάρια μακρινά και τ’όνειρο που εχάθη

14. Το πεπρωμένο

μουσική-στίχοι: Βασίλης Δημητρίου

τραγούδι: Γιώργος Νταλάρας

Στο πεπρωμένο σου να δίνεις σημασία

και να προσέχεις πώς βαδίζεις στη ζωή

όταν κοιμάσαι κάποιος γράφει ιστορία

και κάποιος παίζει τη δική σου τη ζωή

Όλοι έχουμε γραμμένο που το λένε πεπρωμένο

και κανένας δεν μπορεί να τ’ αποφύγει

δεν υπάρχει θεωρία ούτε τρέλα ούτε ευφυΐα

και ο καθένας το παλεύει όσο ξέρει και μπορεί

από παιδί στον ύπνο μου έβλεπα φωτιές

Για την αγάπη όσα κι να δίνεις είναι λίγα

και να το ξέρεις πως δεν έχει ανταμοιβή

δώστα και φύγε και μη χάνεις ευκαιρία

στο περιθώριο μη βάζεις την ψυχή

Όλοι έχουμε γραμμένο που το λένε πεπρωμένο

και κανένας δεν μπορεί να τ’ αποφύγει

δεν υπάρχει θεωρία ούτε τρέλα ούτε ευφυΐα

και ο καθένας το παλεύει όσο ξέρει και μπορεί

από παιδί στον ύπνο μου έβλεπα φωτιές

Β΄ ΠΛΕΥΡΑ

1. Γιάννη μου το μαντήλι σου

παραδοσιακό από την Ήπειρο

τραγούδι: Δόμνα Σαμίου

Γιάννη μου το, Γιάννη μου το, άιντε

Γιάννη μου το μαντήλι σου, έλα

άντε τι τόχεις λερωμένο, βρε Γιάννη, Γιαννάκη μου,

άντε τι τόχεις λερωμένο βρε παλικαράκι μου

Το λέρωσε, το λέρωσε, άιντε

το λέρωσε η ξενιτειά, έλα

άντε τα έρημα τα ξένα, βρε Γιαννή, Γιαννάκη μου,

άντε τα έρημα τα ξένα, βρε καλό παιδάκι μου

Πέντε ποτάμια, πέντε ποτάμια, άιντε

πέντε ποτάμια τόπλενα, έλα

άιντε και βάψαν και τα πέντε, βρε Γιαννή, Γιαννάκη μου,

άιντε και βάψαν και τα πέντε, βρε παλικαράκι μου

2. Ρούσα παπαδιά

παραδοσιακό συρτό Ρούμελης

τραγούδι: Δόμνα Σαμίου

Σαν πήρα έναν κατήφορο, για δες, την άκρη το ποτάμι

και το ποτάμι, άντε ρούσα παπαδιά, και το ποτάμι ήταν θολό

και το ποτάμι ήταν θολό, θολό κατεβασμένο

σέρνει λιθά-, άντε ρούσα παπαδιά, σέρνει λιθάρια ριζιμιά

σέρνει λιθάρια ριζιμιά, δέντρα ξεριζωμένα

σέρνει και μια, άντε ρούσα παπαδιά, σέρνει και μια γλυκομηλιά

σέρνει και μια γλυκομηλιά, τα μήλα φορτωμένη

κι ανάμεσα, άντε ρούσα παπαδιά, κι ανάμεσα στους κλώνους της

κι ανάμεσα στους κλώνους της, για δες, δυο αδέλφια αγκαλιασμένα

να κλαίει η δό-, άντε ρούσα παπαδιά, τα κλαίει η δόλια η Ρούμελη

να κλαίει η δόλια η Ρούμελη, τα κλαίει ο κόσμος όλος

για δέστε τα, άντε ρούσα παπαδιά, για δέστε τα κακόμοιρα

για δέστε τα κακόμοιρα, για δέστε τα καημένα

αν δεν, άντε ρούσα παπαδιά, αν δεν φιλιόνταν ζωντανά

αν δεν φιλιόνταν ζωντανά, φιλιόντα πεθαμένα

για δέστε τα, άντε ρούσα παπαδιά, για δέστε τα κακόμοιρα

3. Όσο βαρούν τα σίδερα

παραδοσιακό Κρήτης

τραγούδι: Δόμνα Σαμίου

Αμάν…

όσο βαρούν τα σίδερα, άμαν άμαν, βαρούν τα μαύρα ρούχα

Αμάν…

γιατί τα φόρεσα και εγώ κόσμε ψεύτη για μιαν αγάπη πούχα

Αμάν…

είχα και ηστερήθηκα, άμαν, άμαν, θυμούμαι και στενάζω

Αμάν…

άνοιξε γη μέσα να μπω, κόσμε ψεύτη, κόσμο να μην κοιτάζω

4. Έχε γεια Παναγιά

παραδοσιακό χασάπικο πολίτικο (Κωνσταντινούπολης)

τραγούδι: Δόμνα Σαμίου

Στο Γαλατά ψιλή βροχή και στα Ταταύλα μπόρα

βασίλισσα των κοριτσιών, είναι η μαυροφόρα

Έχε γεια Παναγιά, τα μιλήσαμε

όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε

Στο Γαλατά θα πιω κρασί, στο Πέρα θα μεθύσω

και μέσα απ’ το Γεντί-Κουλέ κοπέλα θ’ αγαπήσω

Έχε γεια Παναγιά, τα μιλήσαμε

όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε

Γεντί-Κουλέ και Θεραπειά, Ταταύλα και Νιχώρι

αυτά τα τέσσερα χωριά, μορφαίνουνε την Πόλη

Έχε γεια Παναγιά, τα μιλήσαμε

όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε

5. Ο Μάραντον

παραδοσιακό ποντιακό

τραγούδι: Δόμνα Σαμίου, Γιώργος Τσαλικλίδης

Το Μάραντον χαρτίν ερτέν να πάει και ση στρατίαν νε

το φτάσασιν τη πέταλα και ασό χρυσά καρφία νε

Τον μαύρον άτ καλύβονε, κατά αντικρύ σο φέγγο νε

η καλή άτ παρέστεκε με το μαντήλ κατία νε

-Πού πας, πού πας νε Μάραντε

και μεν την Αν αφήνεις με;

-Αφήνω σε σον κύρην μου

σον αεγγόν σ’ αφήνω νε

-Πού πας, πού πας νε Μάραντε

και μεν την Αν αφήνεις με,

-Αφήνω σε σην μάναν μου

σην Άγιαν Ελένην νε

-Πού πας, πού πας νε Μάραντε

και μεν την Αν αφήνεις με;

-Αφήνω σε χρυσόν σταυρόν

κι αργυρέν δακτυλίδι νε

πουν το κεφά το δακτυλί

και τον σταυρόν προσκύνα νε

6. Το τραγούδι της ξενιτειάς

μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι: Ερρίκος Θαλασσινός

τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Φεγγάρι μάγια μούκανες

και περπατώ και περπατώ στα ξένα

είναι το σπίτι ορφανό, ορφανό

ασβάσταχτο το δειλινό

και τα βουνά και τα βουνά κλαμένα

Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί

να πάει στη μάνα υπομονή

Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί

ένα χελι- ένα χελιδονάκι

να πάει να χτίσει τη φωλιά

στου κήπου την κορομηλιά

δίπλα στο μπα-, δίπλα στο μπαλκονάκι

Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί

να πάει στη μάνα υπομονή

Να πάει στη μάνα υπομονή

δεμένη στο, δεμένη στο μαντήλι

προικιά στην αδελφούλα μου

και στη γειτονοπούλα μου

γλυκό φιλί, γλυκό φιλί στα χείλη

Στείλε ουρανέ μου ένα πουλί

να πάει στη μάνα υπομονή

7. Δραπετσώνα

μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης

τραγούδι: Γρηγόρης Μπιθικώτσης

Μ’ αίμα χτισμένο κάθε πέτρα και καημός

κάθε καρφί του πίκρα και λυγμός

μα όταν γυρίζαμε το βράδυ απ’ τη δουλειά

εγώ και εκείνη όνειρα φιλιά

τόδερνε ο αγέρας κι η βροχή

μα ήταν λιμάνι κι αγκαλιά και γλυκιά απαντοχή

αχ το σπιτάκι μας κι αυτό είχε ψυχή

Πάρ’ το στεφάνι μας, πάρ’ το γεράνι μας.

Στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή.

Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου.

Εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί.

Ένα κρεβάτι και μια κούνια στη γωνιά

Στην τρύπια στέγη του άστρα και πουλιά

Κάθε του πόρτα ιδρώτας κι αναστεναγμός

Κάθε παράθυρό του κι ουρανός

Κι όταν ερχόταν η βραδιά

μες το στενό σοκάκι ξεφαντώνανε το παιδιά

αχ το σπιτάκι μας κι αυτό είχε καρδιά

Πάρ’ το στεφάνι μας, πάρ’ το γεράνι μας.

στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή.

κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου.

εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί.

8. Φέρτε μια κούπα με κρασί

μουσική-στίχοι: Απόστολος Καλδάρας

τραγούδι: Πόλυ Πάνου

Φέρτε μια κούπα με κρασί

και κάντε μου παρέα

για μένα απόψε η βραδιά

είναι η τελευταία

Βρε ζωή φαρμάκια στάζεις, σε βαρέθηκα

κι αν χρυσά παλάτια τάζεις, είναι ψεύτικα

Πέστε τραγούδια θλιβερά

απ’ της καρδιάς τα βάθη

δεν είναι άλλα πιο βαριά

απ’ τα δικά μου πάθη

Βρε ζωή φαρμάκια στάζεις, σε βαρέθηκα

κι αν χρυσά παλάτια τάζεις, είναι ψεύτικα

Κι αν δείτε φίλοι κάποτε

μια μάνα πικραμένη

πέστε ας το πάρει απόφαση

κι ας μη με περιμένει

Βρε ζωή φαρμάκια στάζεις, σε βαρέθηκα

κι αν χρυσά παλάτια τάζεις, είναι ψεύτικα

9. Ό,τι αγαπάω εγώ πεθαίνει

μουσική: Απόστολος Καλδάρας, στίχοι: Γιώργος Σαμολαδάς

τραγούδι: Στέλιος Καζαντζίδης, Μαρινέλλα

Όποια και νάσαι, ό,τι και νάσαι

κάνε μου απόψε συντροφιά

δε σου ζητάω να μ’ αγαπήσεις

λίγη ζητώ παρηγοριά

Αν είναι η μοίρα μου σακατεμένη

δε φταίει ο κόσμος ούτε και συ

ό,τι αγαπάω εγώ πεθαίνει

και ξαναρχίζω απ’ την αρχή

Όσες γυναίκες έχω γνωρίσει

έφυγαν δίχως αφορμή

όμως δεν έχω καμιά μισήσει

το ριζικό μου έχει γραφτεί

Αν είναι η μοίρα μου σακατεμένη

δε φταίει ο κόσμος ούτε και συ

ό,τι αγαπάω εγώ πεθαίνει

και ξαναρχίζω απ’ την αρχή

Όποια και νάσαι, ό,τι και νάσαι

δυο λόγια πές μου τρυφερά

λίγο η ψυχή μου να ξαλαφρώσει

κι αύριο πες μου: γεια χαρά

10. Συννεφιασμένη Κυριακή

μουσική: Βασίλης Τσιτσάνης, στίχοι: Αλ. Γκούβαρης

τραγούδι: Βασίλης Τσιτσάνης, Μαρίκα Νίνου

Συννεφιασμένη Κυριακή μοιάζεις με την καρδιά μου

που έχει πάντα συννεφιά, συννεφιά, Χριστέ και Παναγιά μου

που έχει πάντα συννεφιά, συννεφιά, Χριστέ και Παναγιά μου

Είσαι μια μέρα σαν κι αυτή πούχασα τη χαρά μου

Συννεφιασμένη Κυριακή, Κυριακή, ματώνεις την καρδιά μου

Συννεφιασμένη Κυριακή, Κυριακή, ματώνεις την καρδιά μου

Όταν σε βλέπω βροχερή, στιγμή δεν ησυχάζω

μαύρη μου κάνεις τη ζωή, τη ζωή, και βαριαναστενάζω

μαύρη μου κάνεις τη ζωή, τη ζωή, και βαριαναστενάζω

11. Κάνε λιγάκι υπομονή

μουσική- στίχοι: Βασίλης Τσιτσάνης

τραγούδι: Σωτηρία Μπέλλου

Μην απελπίζεσαι και δε θα αργήσει

κοντά σου θάρθει μια χαραυγή

καινούρια αγάπη να σου ζητήσει

κάνει λιγάκι υπομονή

καινούρια αγάπη να σου ζητήσει

κάνει λιγάκι υπομονή

Διώξε τα σύννεφα απ’ την καρδιά σου

και με το κλάμα μην ξαγρυπνάς

τι κι αν δε βρίσκεται στην αγκαλιά σου

θάρθει μια μέρα μην το ξεχνάς

τι κι αν δε βρίσκεται στην αγκαλιά σου

θάρθει μια μέρα μην το ξεχνάς

Γλυκοχαράματα θα σε ξυπνήσει

και ο έρωτάς σας θα αναστηθεί

καινούρια αγάπη θα ξαναζήσεις

κάνει λιγάκι υπομονή

καινούρια αγάπη θα ξαναζήσεις

κάνει λιγάκι υπομονή

12. Σαν απόκληρος γυρίζω

μουσική-στίχοι: Βασίλης Τσιτσάνης

τραγούδι: Σωτηρία Μπέλλου

Σαν απόκληρος γυρίζω

στην κακούργα ξενιτειά

περιπλανώμενος δυστυχισμένος

μακριά απ’ της μάνας μου την αγκαλιά

περιπλανώμενος δυστυχισμένος

μακριά απ’ της μάνας μου την αγκαλιά

κλαίνε τα πουλιά για αέρα

και τα δέντρα για νερό

κλαίω μανούλα μου κι εγώ για σένα

που έχω χρόνια για να σε ιδώ

κλαίω μανούλα μου κι εγώ για σένα

που έχω χρόνια για να σε ιδώ

Πάρε Χάρε την ψυχή μου

ησυχία για να βρω

αφού το θέλησε η μαύρη μοίρα

μεσ’ τη ζωή μου να μη χαρώ

αφού το θέλησε η μαύρη μοίρα

μεσ’ τη ζωή μου να μη χαρώ

13. Καληνύφτα

παραδοσιακό ελληνόφωνο από την Κάτω Ιταλία

εκτέλεση: συγκρότημα Γειτονία

Τι έν’ γκλυτσέα τούση νύφτα τι έν ώρια

τα’ εβώ ε πλώνω πενσέοντα σε σένα

τσ’ έτού μπει στη φενέστρα σου αγάπη μου

της καρδίας μου σου ’νοίφτω την πένα.

Εβώ πάντα σ’ εσένα πενσέω

γιατί σένα φσυχή μου ’γαπώ

τσαι που πάω που σύρνω που στέω

στη καρδιά μου πάντα σένα βαστώ

Καληνύφτα σε ’φήνω και πάω

πλάια σου ’τι ’βω πίρτα πρικό

τσαι που πάω που σύρνω που στέω

στη καρδιά μου πάντα σένα βαστώ

14. Ο χορός του Ζορμπά

(μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, σόλο μπουζούκι: Γιώργος Ζαμπέτας)

Με αυτό το πασίγνωστο ορχηστρικό τελειώνει η πρώτη κασσέτα.